Η πρωτοβουλία του Δημάρχου Αθηναίων να βγάλει την Άλκηστη Πρωτοψάλτη στους δρόμους της πρωτεύουσας , προφανώς δεν άρεσε σε όλους. Πέραν των όποιων καλλιτεχνικών ή αισθητικών ενστάσεων, υπήρξε και μια απολύτως πρακτική και ρεαλιστική: η βόλτα της γνωστής τραγουδίστριας, δημιούργησε σε κάποια σημεία, μικρούς συνωστισμούς, από εκείνους που ο Τσιόδρας και ο Χαρδαλιάς ξορκίζουν κάθε απόγευμα. Υπό αυτήν την έννοια, η κριτική ακούγεται εν μέρει ή ίσως και εν συνόλω σωστή.
Πλην όμως θα μου επιτρέψετε να αμφιβάλω αν η αφετηρία των περισσότερων που έσπευσαν να ξεσκίσουν την καλλιτέχνη ήταν η ανησυχία τους για την δημόσια υγεία. Νομίζω, ήταν κυρίως πολιτική.
Η Πρωτοψάλτη διέπραξε το σφάλμα να περάσει από το Μέγαρο Μαξίμου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια κίνηση αμφίβολου επικοινωνιακού οφέλους, έσπευσε να φωτογραφηθεί μπροστά στο φορτηγό που την μετέφερε, προσθέστε και το γεγονός ότι Δήμαρχος Αθηναίων είναι ο Κώστας Μπακογιάννης, η αριστερή ιντελιγκέντσια των social media δεν χρειαζόταν κάτι περισσότερο για να την κρεμάσει! Ακούς εκεί φωτογράφηση με τον Μητσοτάκη; Ντροπή και αίσχος.
Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης ως γνωστόν (σε κάποιο βαθμό και στην Μετά – Μεταπολίτευση που ζούμε σήμερα) ο καλλιτέχνης όφειλε πρωτίστως – περισσότερο και από το να είναι ταλαντούχος – να είναι αριστερός. Αν δεν είναι, αν δεν θέλει να πάρει τα βουνά όπως η Μποφίλιου, δεν ονειρεύεται επαναστάσεις, όπως η Τσανακλίδου και δεν σηκώνει το γάντι της αντίστασης όπως η Αλεξίου, καθίσταται αυτομάτως τιποτένιος. Όχι μόνο ως άνθρωπος αλλά και καλλιτεχνικά. Κάθε Σαββόπουλος και κάθε Χωμενίδης, κάθε Δημουλά και κάθε Πορτοκάλογλου που ξεφεύγουν, ηθελημένα ή όχι και τόσο, από το συγκεκριμένο στερεότυπο, δεν αρκεί να αποκαθηλωθούν για τις πολιτικές απόψεις και τις επιλογές τους. Πρέπει να αποκαθηλωθούν και ως δημιουργοί. Σα να λέμε δηλαδή, εγώ που λατρεύω τον Σαββόπουλο αλλά δεν συμφωνώ με πολλά από όσα λέει και κάνει εσχάτως, πρέπει να πειστώ και για το ότι ήταν ένας ατάλαντος αντιγραφέας, ειδάλλως δεν κάνουμε δουλειά (δεν πείθομαι, με συγχωρείτε)!
Κάπως έτσι η Πρωτοψάλτη, στην απάντησή της για τα αρνητικά σχόλια που άκουσε, έσπευσε να διευκρινίσει ότι παραμένει στο πλευρό των συναδέλφων της, στις διεκδικήσεις τους για μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση! Λες και ήταν αυτό το ζητούμενο. Γιατί ένιωσε ότι πρέπει να πει το αυτονόητο; Γιατί αισθάνθηκε ότι πρέπει να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας. Μα επειδή προφανώς, πιέστηκε ψυχολογικά και έκρινε σκόπιμο να δώσει ένα άτυπο πιστοποιητικό φρονημάτων.
Αντιθέτως, ο Σταμάτης Κραουνάκης, που χαρακτηρίζει το Μέγαρο Μαξίμου, την οικία του εκλεγμένου Πρωθυπουργού της χώρας, «λημέρι», και μας αποκάλυψε, εν έτει 2020 ότι επιθυμεί τα τραγούδια του να τα ακούει ένα συγκεκριμένο κοινό (πιο απλά είναι μόνο για αριστερά αυτιά) δεν νομίζω ότι πιέζεται ιδιαίτερα να αποδείξει το παραμικρό. Είναι «αριστερός». Και άρα μπορεί να είναι επίσης όσο αντιδημοκράτης θέλει.
Δικαίωμά του βεβαίως να επιλέγει εκείνος που θέλει να απευθυνθεί. Απλώς θα προτιμούσα να το γνωρίζω λίγο νωρίτερα. Πριν αγοράσω τους δίσκους του, πριν πάω στα μαγαζιά που εμφανιζόταν ή στις συναυλίες του. Θα ήταν καλύτερο δηλαδή να ξέρω ότι δεν με θέλει για ακροατή, εδώ και καμιά τριανταριά χρόνια.
Επειδή πάντως, υποθέτω πως ούτε επιθυμεί, ούτε μπορεί να μου επιστρέψει τα λεφτά μου, εγώ λέω να συνεχίσω να ακούω τα τραγούδια του που τόσο αγαπώ. Όπου και όποτε μου έρθει.
Στην ταινία «Ο Ταχυδρόμος», ο ήρωας Μάριο Ρουόπολο (Massimo Troisi) λέει στον Πάμπλο Νερούδα (Philippe Noiret) τη φράση: «Η ποίηση δεν ανήκει σε εκείνον που την γράφει. Ανήκει σε εκείνον που την χρειάζεται».
Αλλά και ο ίδιος ο Κραουνάκης είχε γράψει και τραγουδήσει κάποτε μαζί με την Νικολακοπούλου:
«Με μιαν αγάπη ανακωχή,
μ’ ένα καινούριο Ι.Χ
θα τριγυρνάμε.
Περνάμε πάντα στην πενιά,
να μας ακούει η γειτονιά που τραγουδάμε»
Περίπου ό,τι έκανε και η Άλκηστις.
Υ.Γ. Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες όλων των εποχών, σημείο αναφοράς και για τον Κραουνάκη, ο Μάνος Χατζιδάκις, δεν ήταν αριστερός, όχι με την τρέχουσα έννοια του όρου. Και ήταν επίσης εκείνος που πέρα και πάνω από ιδεολογίες, στάθηκε πρώτος και μόνος απέναντι στην κρατούσα τάση της εποχής του, τον «αυριανισμό»: δημόσια, με θάρρος, μεστό λόγο, χωρίς περιστροφές.
Ο δημόσιος λόγος των καλλιτεχνών μπορεί ασφαλώς να είναι πολιτικός. Όμως τούτο χρειάζεται συγκρότηση και ουσιαστική καλλιέργεια. Χρειάζεται κυρίως την γενναιότητα για να κοιτάξει κάποιος πέρα και πάνω από εύκολα και ξεπερασμένα στερεότυπα και να εκφράσει, εφόσον χρειαστεί, αντιδημοφιλείς απόψεις. Μόνο έτσι μπορεί να είναι χρήσιμος. Να ανοίξει δρόμους.
Η γενναιότητα του Μάνου λοιπόν. Μια βαθιά πολιτική αρετή, χωρίς ιδεολογικό πρόσημο. Τούτη λείπει σήμερα, από τον δημόσιο λόγο της συντριπτικής πλειονότητας των Ελλήνων καλλιτεχνών. Και ελλείψει αυτής αρκούνται να τσαλαβουτάνε στα χυδαία «ιδεολογικά» κλισέ μιας Ελλάδας που χρεοκόπησε.
Του Κώστα Κεφαλογιάννη, από το sdna.gr
