«Ανοιχτή πληγή» για τη Λάρισα, τη Θεσσαλία και συνολικά την ελληνική κοινωνία αποτελεί το φαινόμενο των αυτοκτονιών.|Για το 2019 και όπως καταγράφηκαν από το onlarissa.gr υπήρξαν στο νομό Λάρισας 9 περιστατικά αυτοκτονιών, ενώ με την έλευση του νέου έτους είχαμε ήδη 3 περιστατικά, με την κοινωνία τις Λάρισας να «βάλλεται» συνεχώς τα τελευταία έτη από αντίστοιχα συμβάντα.
Ειδικότερα τα περιστατικά για το 2019 ήταν:
- η περίπτωση ενός 59χρονου (30/12/2019) ο οποίος βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στη συνοικία της Νέας Πολιτείας στη Λάρισα,
- ενός 54χρονου (26/12/2019) ο οποίος αυτοπυροβολήθηκε στο σπίτι του στη συνοικία της Νεράιδας Λάρισας,
- ενός 27χρονου (20/11/2019) που βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στο Μακρυχώρι Λάρισας,
- ενός 26χρονου (19/09/2019) που βρέθηκε απαγχονισμένος στη συνοικία της Νεράιδας στη Λάρισα,
- ενός 44χρονου (16/09/2019) ο οποίος εντοπίστηκε νεκρός σε ερημική τοποθεσία στο βουνό των Φαρσάλων,
- ενός ιερέα ηλικίας περίπου 55-60 ετών (24/07/2019) ο οποίος βρέθηκε απαγχονισμένος σε αποθήκη στη Βελίκα,
- ενός 53χρονου (14/04/2019) ο οποίος εντοπίστηκε απαγχονισμένος σε αποθήκη χωριού του δήμου Κιλελέρ,
- ενός 78χρονου (08/04/2019) που βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στη Λάρισα,
- και ενός ηλικιωμένου (23/02/2019) ο οποίος αυτοπυροβολήθηκε στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα.
Τα περιστατικά του 2020 ήταν:
- ενός 46χρονου (13/01/2020) ο οποίος βρέθηκε απαγχονισμένος στα Μεσάγγαλα,
- μιας 50χρονης (13/01/2020) η οποία πήδηξε από όροφο πολυκατοικίας στην οδό Τζαβέλα στη Λάρισα,
- και ενός 72χρονου (01/01/2020) ο οποίος βρέθηκε απαγχονισμένος στη Χάλκη.
Να σημειωθεί πως στις 09/11/2019 υπήρξε και η αυτοκτονία του 22χρονου φοιτητή από τις Φιλιππίνες, ο οποίος διέμενε στις φοιτητικές εστίες του πρώην ΤΕΙ Θεσσαλίας κατά τη διάρκεια των σπουδών του.
Μιλώντας στο onlarissa.gr και με αφορμή τα περιστατικά που σημειώθηκαν απανωτά τον τελευταίο καιρό στην πόλη μας, o ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και 24ωρης Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 της ΜΚΟ «Κλίμακα» κ. Κυριάκος Κατσαδώρος, τόνισε πως «οι αριθμοί τείνουν να αυξάνουν στη χώρα μας. Μια κωμόπολη 5000 χιλιάδων κατοίκων χάνεται κάθε λίγα χρόνια από τις αυτοκτονίες, ενώ πολλοί περισσότεροι συμπολίτες μας θα βιώσουν την τραγωδία της απώλειας του προσφιλούς τους προσώπου, με τραύματα που θα τους ακολουθούν μέχρι τέλος της ζωής τους.»
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τα οποία μας παραχώρησε η «Κλίμακα» και αφορούν την περίοδο 2011 – 2017 (αποτελούν τις τελευταίες έως τώρα επίσημες έρευνες) οι δείκτες θνησιμότητας στη Θεσσαλία υπολογίζονται ως εξής:
| ΕΛΣΤΑΤ – ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 2011-2017 – ΘΕΣΣΑΛΙΑ | |||
| Ανά 100.000 κατοίκους | ΣΥΝΟΛΟ | ΑΝΤΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ |
| 2011 | 4,23 | 6,55 | 2 |
| 2012 | 3,97 | 6,81 | 1,25 |
| 2013 | 4,74 | 7,59 | 2 |
| 2014 | 5,59 | 9,4 | 1,85 |
| 2015 | 4,91 | 7,8 | 2,13 |
| 2016 | 4,24 | 7,57 | 1,07 |
| 2017 | 5,37 | 7,61 | 3,23 |
Να σημειωθεί ακόμη πως σύμφωνα με τη ΜΚΟ για τα έτη 2017, 2018 και 2019 (έως τις 31/8) η Θεσσαλία κατέχει «θλιβερά ηνία» στους θανάτους από αυτοκτονίες μαζί με την Αττική και την Κρήτη.
Η πορεία σε γραφήματα:
Οι αιτίες
Όπως αναφέρει ο κ. Κατσαδώρος «η αυτοκτονία είναι πολυπαραγοντική, και μάλιστα δεν μπορεί να αποδοθεί σε μονοδιάστατα αίτια. Πράγματι, το 90-95% των αυτοχείρων πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή (κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, εξάρτηση από το αλκοόλ και άλλες ουσίες, διαταραχές προσωπικότητας κ.α).
Η αυτοκτονία τις περισσότερες φορές είναι η λύτρωση από ένα τεράστιο ψυχικό πόνο που αισθάνονται οι αυτόχειρες ο οποίος, μειώνοντας ακόμα και τις γνωστικές λειτουργίες τους και την αντιληπτικότητα τους, οδηγεί σε έναν μονόδρομο όπου η μόνη διέξοδος είναι η αυτοκτονία.
Η αδυναμία μας να καταλάβουμε τα προειδοποιητικά σημάδια που οι περισσότεροι αυτόχειρες εκπέμπουν, το στίγμα της ψυχικής ασθένειας που πολλές φορές μας εμποδίζει να εκφραστούμε, τα στερεότυπα, οι ελλιπείς υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην επαρχία, και πολλοί άλλοι παράγοντες, είναι τα γενεσιουργά αίτια της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς.
Οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές έχουν σοβαρές συνέπειες στην οικογένεια, στην γειτονιά, στην κοινωνία, και γενικότερα στη δημόσια υγεία, ενώ είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, που υποτιμάται για όλους τους λόγους που προαναφέραμε.»
Μέθοδοι
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που δημοσιεύθηκαν το 2016, το 52% όσων επιλέγουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους το πράττουν δια του απαγχονισμού, ακολουθούν ως μέθοδοι η πτώση και ο αυτοπυροβολισμός, ενώ σύμφωνα με την «Κλίμακα» ο απαγχονισμός παραμένει η πιο συχνή μέθοδος αυτοκτονίας κατά την τελευταία τριετία.
Το φύλο και οι ηλικίες
«Οι άνδρες αυτόχειρες υπερεκπροσωπούνται στο συγκεκριμένο πληθυσμό, αφού σε 1 αυτοκτονία γυναίκας αντιστοιχούν 4 ανδρών», δηλώνει ο κ. Κατσαδώρος για να συνεχίσει, «αυτή η διαφοροποίηση αποδίδεται σε διάφορους λόγους: το διαφορετικό αξιακό σύστημα που μεγαλώνουν, η σχέση τους με το αλκοόλ, η σχέση τους με τα πυροβόλα όπλα, και περισσότερο από όλα η σχέση τους με τον εαυτό τους, με τη μη δυνατότητα τους να εκφραστούν, να μιλήσουν για τα προβλήματα τους, με εκείνα τα απλά προστάγματα των παππούδων και των πατεράδων που τα θυμόμαστε όλοι, ”οι άνδρες δεν κλαίνε”».
Όσον αφορά της ηλικίες για τα τελευταία τρία έτη και σύμφωνα με την «Κλίμακα» τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονιών σημειώνονται στα άτομα ηλικίας 60-64 και 80 ετών και άνω, ενώ ακολουθούν τα άτομα παραγωγικής ηλικίας που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες των 45 – 49 και 50 – 59.
Η χρονική περίοδος κατά την οποία σημειώθηκαν τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών είναι κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες.
Απόπειρες
«Λαμβάνοντας υπόψιν τα παρεχόμενα στατιστικά είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε πως ο συνολικός αριθμός των καταγεγραμμένων θανάτων δεν καταδεικνύει το πραγματικό μέγεθος των αυτοκτονιών.
Η υποκαταγραφή των αυτοκτονιών είναι δεδομένη σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Εκτιμάται πως κάθε αυτοκτονία ισοδυναμεί με τουλάχιστον 15 – 20 μη θανατηφόρες απόπειρες για τις οποίες δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, γίνεται κατανοητό πως ο αντίκτυπος της αυτοκτονίας είναι πολύ μεγαλύτερος καθώς οι 523 αυτοκτονίες, που έχουν καταγραφεί για το 2017, ισοδυναμούν με σχεδόν 10.000 απόπειρες αυτοκτονίας για το ίδιο έτος και πάνω από 6.000 άτομα που βιώνουν το πένθος μίας πρόωρης απώλειας ζωής, με σαφείς κοινωνικές, οικονομικές, ψυχικές συνέπειες στις ζωές τους», τονίζει στο onlarissa.gr o Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.
Αν αναγάγουμε το συγκεκριμένο ποσοστό για τη Λάρισα τότε στις 9 περιπτώσεις αυτοκτονιών του 2019, αντιστοιχεί ένας αριθμός της τάξεως των 135 – 180 μη θανατηφόρων αποπειρών, τον οποίον όμως ελλείψει στοιχείων είναι σχεδόν αδύνατον να επιβεβαιώσουμε.
Μια λύση για τον «Γόρδιο Δεσμό»
Για τον κ. Κατσαδώρο το υγειονομικό σύστημα της χώρας, θα πρέπει να κατανείμει πόρους – χωρίς να απαιτούνται μεγάλες δαπάνες – για την πρόληψη, διάγνωση και αντιμετώπιση των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών και την ανάπτυξη μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Αυτοκτονία, όπως υπάρχει στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι στις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές δεν υπάρχει ”ανοσία” διότι κανείς δεν ελέγχει το εξωτερικό περιβάλλον του, δεν γνωρίζει ποιους ακριβώς στρεσογόνους παράγοντες θα κληθεί να αντιμετωπίσει στη ζωή του, και πώς αυτοί θα κινητοποιήσουν μηχανισμούς οδηγώντας στην εκδήλωση μιας ακραίας συμπεριφοράς», καταλήγει.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ είναι ένας κοινωνικός φορέας, μη κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2000 και δραστηριοποιείται τόσο στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας όσο και στην υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής ένταξης αποκλεισμένων πληθυσμιακών ομάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ρεπορτάζ: Τζώτζης Μαρίνος
Πηγή: onlarissa.gr
