Ψηφιακές μεταβιβάσεις ακινήτων που θα ξεκινούν και θα ολοκληρώνονται μέσα σε μια ημέρα φέρνει η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα που ενεργοποιεί η ΑΑΔΕ τις επόμενες ημέρες βάζοντας τέλος στην ταλαιπωρία των φορολογούμενων, το «χαρτοβασίλειο» και τις καθυστερήσεις.
Από τον Μάρτιο, οι μεταβιβάσεις ακινήτων περνάνε στην ψηφιακή εποχή. Με έναν ηλεκτρονικό φάκελο, μερικά κλικ στον υπολογιστή από τον συμβολαιογράφο, χωρίς καμία επίσκεψη στην Εφορία ή σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες και μέσα σε μια μόνο ημέρα οι φορολογούμενοι θα κλείνουν τις υποθέσεις τους για τις οποίες σήμερα ταλαιπωρούνται μέχρι και πάνω από δυο μήνες.
Τα 6 βήματα
Ολη η διαδικασία θα γίνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου και θα ολοκληρώνεται σε έξι βήματα:
Ο συμβολαιογράφος θα ετοιμάζει τον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης του ακινήτου όπου θα συγκεντρώνει σε ψηφιακή μορφή όλα τα απαραίτητα έγγραφα και δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αγοραπωλησία ενός ακινήτου.
Στη συνέχεια θα συμπληρώνει ηλεκτρονικά τη δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ).
Η δήλωση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ αφού γίνει πρώτα αποδεκτή από τους συμβαλλόμενους (αγοραστές, πωλητές).
Η διασταύρωση, ο έλεγχος και η επαλήθευση των στοιχείων που θα έχουν δηλωθεί θα γίνεται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα.
Μετά τον έλεγχο θα βεβαιώνεται ο φόρος μεταβίβασης που προκύπτει (εάν προκύπτει φόρος) και θα εκδίδεται η Ταυτότητα Οφειλής για την καταβολή του.
Ο αγοραστής του ακινήτου θα πληρώνει εφάπαξ τον φόρο μεταβίβασης είτε μέσω e-banking είτε μέσω του Taxisnet με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα.
Σε πρώτη φάση και μέχρι την 1η Ιουνίου το νέο σύστημα θα λειτουργήσει πιλοτικά και μόνο για τις αγοραπωλησίες ακινήτων και τις δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Μέχρι το τέλος του έτους θα εφαρμοστεί και για τις υπόλοιπες δηλώσεις φορολογίας κεφαλαίου, δηλαδή τις δωρεές, τις γονικές παροχές και τις κληρονομιές.
Ψηφιακός φάκελος
Από τον επόμενο μήνα θα λειτουργήσει πιλοτικά και η ηλεκτρονική πλατφόρμα που στήνεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον ηλεκτρονικό φάκελο μεταβίβασης ακινήτου ο οποίος θα «κουμπώνει» με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Ακινήτου. Δεκάδες δικαιολογητικά, πιστοποιητικά και έγγραφα που απαιτούνται σήμερα για μια μεταβίβαση ακινήτου από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΑΑΔΕ, δήμους, Κτηματολόγιο, Τεχνικό Επιμελητήριο, ΕΦΚΑ) θα συλλέγονται ηλεκτρονικά και θα καταχωρίζονται στον φάκελο του ακινήτου που πρόκειται να μεταβιβαστεί. Η συλλογή των εγγράφων και πιστοποιητικών θα γίνεται από τον συμβολαιογράφο τον οποίο θα εξουσιοδοτούν οι συμβαλλόμενοι. 
Οι συμβολαιογράφοι έχουν ήδη ενημερωθεί από τα στελέχη της ΑΑΔΕ για την ηλεκτρονική δήλωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Η ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας είναι θέμα ημερών, ενώ το νέο καθεστώς που σε πρώτη φάση θα αφορά μόνο τις αγοραπωλησίες περιγράφει ο Γιώργος Ρούσκας, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Περαιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου:
Η ηλεκτρονική δήλωση θα συντάσσεται από το συμβολαιογράφο ανά αγοραστή και ανεξαρτήτως από το πλήθος των πωλητών ή τον αριθμό προς αγορά ακινήτων και θα υποβάλλεται στην εφαρμογή από τους συμβαλλομένους.
Η αξία για τον υπολογισμό του φόρου θα υπολογίζεται από τον συμβολαιογράφο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα, με τα φύλλα υπολογισμού ή το ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου) του ακινήτου, όπου υπάρχει.
Η ευθύνη για την ακρίβεια και την ορθότητα της υποβληθείσας δήλωσης και των φύλλων υπολογισμού αξιών αυτής θα ανήκει αποκλειστικά στους συμβαλλόμενους, οι οποίοι θα αποδέχονται το περιεχόμενο της δήλωσης με την υποβολή της μέσω του TAXISNet.
Σε περίπτωση απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης λόγω απόκτησης πρώτης κατοικίας την ευθύνη για την υποβολή του σχετικού αιτήματος στην Εφορία έχει αποκλειστικά ο αγοραστής.
Η υποβολή της δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτου με τη νέα «ηλεκτρονική διαδικασία» καθίσταται υποχρεωτική από 1 Ιουνίου 2021. Μέχρι τις 31 Μαΐου 2021 η διαδικασία υποβολής της δήλωσης ΦΜΑ θα πραγματοποιείται είτε με τη νέα ηλεκτρονική διαδικασία είτε σύμφωνα με την ισχύουσα σήμερα διαδικασία.
Πρώτη κατοικία
Για την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης για την αγορά πρώτης κατοικίας θα πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:
- Ο αγοραστής ή η σύζυγός του ή τα ανήλικα παιδιά του να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες και βρίσκονται σε δημοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Θεωρείται ότι καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή και της οικογένειάς του, αν το συνολικό εμβαδόν της καθαρής επιφάνειας (της επιφάνειας χωρίς τους κοινόχρηστους χώρους, όταν υφίσταται σύσταση οριζόντιων ιδιοκτησιών) κατοικιών που υφίστανται ή υπάρχει η δυνατότητα βάσει των πολεοδομικών διατάξεων να αναγερθούν είναι: 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 25 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και 30 τ.μ. για το τρίτο και τα επόμενα τέκνα. Κατ’ εξαίρεση, οι στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% αυξάνονται από 70 τ.μ. σε 90 τ.μ.
- Το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το γήπεδο στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόμενη οικία ή το διαμέρισμα να είναι οικοδομήσιμο κατά τον χρόνο της αγοράς και εντός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του δήμου ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο και μεταξύ αγοραστή και πωλητή να μην υπάρχει συγγένεια εξ αίματος ή εξ αγχιστείας πρώτου βαθμού.
- Το ακίνητο να παραμείνει στην κυριότητα του αγοραστή για τουλάχιστον μία πενταετία.
