Το πρωτοφανές μέγεθος της καταστροφής που προκάλεσε η θεομηνία «Daniel» αποκαλύπτουν οι έλεγχοι από τα συνεργεία των πολιτικών μηχανικών της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Σύμφωνα με στοιχεία των αυτοψιών που δημοσιεύει η Realnews, σε 194 κοινότητες της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας (Φθιώτιδα και Εύβοια) μικρότερες ή μεγαλύτερες ζημιές έχει υποστεί το 96,1% των κτιρίων που είχαν ελεγχθεί μέχρι την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου.
Συνολικά, οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει προβλήματα σε 12.761 από τα 13.272 κτίρια που ελέγχθηκαν, στα οποία περιλαμβάνονται κατοικίες, επαγγελματικοί χώροι, ιεροί ναοί, δημόσιες υπηρεσίες, επαγγελματικοί χώροι, στάβλοι και αποθήκες.
Ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί πλέον στη Θεσσαλία είναι και τα αποτελέσματα των μέχρι στιγμής επανελέγχων. Από τα 975 κτίρια στα οποία οι μηχανικοί έχουν προλάβει να πραγματοποιήσουν και δεύτερη αυτοψία, τα 252, δηλαδή το 25,8%, έχουν χαρακτηριστεί ως «κόκκινα» και θα πρέπει να κατεδαφιστούν.
Οι επιπτώσεις των πλημμυρών στη στατικότητα των κτιρίων έχουν ήδη επισημανθεί από τους ειδικούς, οι οποίοι μιλούν για το «φαινόμενο της υποσκαφής», δηλαδή τον εκφυλισμό που έχουν υποστεί τα θεμέλια των κτιρίων αλλά και το έδαφος πάνω στο οποίο εδράζονται.
Μιλώντας στην «R» διακεκριμένοι επιστήμονες του κλάδου των κατασκευών και της Αντισεισμικής Προστασίας επισημαίνουν πως χιλιάδες σπίτια πρέπει να εγκαταλειφθούν ή και να γκρεμιστούν. Τονίζουν ακόμα πως οι κανονισμοί δόμησης στην περιοχή θα πρέπει να τροποποιηθούν, ώστε να προβλέπουν την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων.
Δημήτρης Παπανικολάου, Καθηγητής Δυναμικής και Τεκτονικής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: «Ακατάλληλες κατασκευές»
«Τυπικά, όλες οι κατηγορίες κατασκευών έχουν πρόβλημα. Τα πλινθόκτιστα κτίρια θα πρέπει να κατεδαφιστούν, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις μεικτές κατασκευές, που ξεκίνησαν με πέτρες και τούβλα, με προσθήκες μπετόν και δοκαριών, καθώς η ανομοιογένεια στην κατασκευή τους τις καθιστά ακατάλληλες. Αυτή η κατηγορία αφορά μεγάλο αριθμό κατασκευών. Στα σύγχρονα κτίρια δεν μιλάμε για κατεδάφιση αλλά για έλεγχο όσον αφορά τη στατικότητά τους, κυρίως σε δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας αφορά τα θεμέλια και το έδαφος και ο δεύτερος αφορά τη διάβρωση του οπλισμένου σκυροδέματος που οδηγεί σε καταστροφή της ανθεκτικής ικανότητας του φέροντος οπλισμού. Τα εδάφη στη Θεσσαλία ποικίλλουν. Υπάρχουν περιπτώσεις που είναι αμμώδη χαλαρά και άλλες περιπτώσεις που είναι συμπαγή αργιλικά. Oλοι οι πολιτικοί μηχανικοί έχουν τη γνώση, αλλά τόσο στις περιπτώσεις των σεισμών όσο και σε αυτή της πλημμύρας απαιτούνται εξειδικευμένοι ελεγκτές με σεμινάρια και ειδικές τεχνικές οδηγίες».
Κώστας Σπυράκος, Καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο: «Τροποποίηση κανονισμών»
«Όσα σπίτια είναι κατασκευασμένα από τοιχοποιία ή πλινθόκτιστα έχουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα, ενώ σχεδόν όλα θα έχουν προβλήματα στατικότητας από τη θεμελίωσή τους λόγω υποσκαφής. Οι κατασκευές που έχουν χάσει τη στέγη τους και είναι από τοιχοποιία κινδυνεύουν ακόμη περισσότερο, διότι το νερό ξεπλένει το κονίαμα και πρακτικά η τοιχοποιία χάνει παντελώς την αντοχή της. Αυτές οι οποίες είναι από πλινθοδομή χάνουν παντελώς την αντοχή τους και κινδυνεύουν περισσότερο, καθώς έχουν παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα στο νερό. Υπάρχουν πολλά στην περιοχή και ήδη πολλά έχουν καταρρεύσει. Ωστόσο, δεν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις συνολικής εγκατάλειψης οικισμού, εάν δεν γίνουν πρώτα οι έλεγχοι. Υπάρχει και το θέμα μορφολογίας, της ιστορίας των χωριών αυτών, που αν εγκαταλειφθούν θα χάσει πλέον το χρώμα της η περιοχή. Οποιαδήποτε επέμβαση ή έργο πραγματοποιηθεί στο μέλλον πρέπει να λάβει υπόψη του τις νέες παραμέτρους. Όπως με τους σεισμούς, όπου πριν από το 1985 τις οικοδομές μας τις μελετούσαμε στο 25% των σεισμικών αντοχών που τις μελετάμε σήμερα, αντίστοιχα θα πρέπει να τροποποιηθούν και οι προδιαγραφές για τον σχεδιασμό οποιουδήποτε τεχνικού έργου, συμπεριλαμβανομένων και των κατοικιών, λόγω των ακραίων φαινομένων που πλέον έχουν μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση από αυτή που μέχρι τώρα θεωρούσαμε».
Γεράσιμος Παπαδόπουλος, Σεισμολόγος, μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου: «Ταχεία και προσεκτική αυτοψία»
«H πρόσφατη πλημμύρα που έπληξε τη Θεσσαλία προκάλεσε τεράστια προβλήματα και στις υποδομές. Καθημερινά αναδεικνύονται νέα προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η υπονόμευση ή και οι βλάβες που έχουν υποστεί τα κτίρια της περιοχής από την πλημμύρα. Η πλειονότητα των κτιρίων είναι κατοικίες, αλλά υπάρχουν και άλλα, όπως αποθήκες, μονάδες παραγωγής και καταστήματα. Τα κτίρια αυτά βρέθηκαν ή βρίσκονται ακόμη μέσα στο νερό και στη λάσπη επί αρκετές ημέρες. Ήδη, μεταδόθηκαν εικόνες από την κατάρρευση κάποιων κτιρίων. Οι περισσότερες οικοδομές στην περιοχή δεν έχουν κατασκευαστεί με αντισεισμικό κανονισμό ή τουλάχιστον με σύγχρονο κανονισμό. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις συνθήκες της πλημμύρας που τα έπληξαν. Το σημαντικό ζήτημα που αναδύεται είναι η στατική επάρκεια και η γενικότερη κατάστασή τους, προκειμένου να εξακολουθήσει η χρήση τους μετά την οριστική απόσυρση των υδάτων. Συνεπώς, επιβάλλεται η ταχεία και προσεκτική αυτοψία από κλιμάκια μηχανικών που είναι οι αρμόδιοι να τα χαρακτηρίσουν ως προς την κατάστασή τους και τη δυνατότητα χρήσης τους μετά την πλημμύρα».
«Έσπασαν τέσσερα αναχώματα σε Καρδίτσα και Λάρισα»
Νέες καταγγελίες για τις ενέργειες των δήμων και της περιφέρειας περιλαμβάνονται στη μήνυση που κατατέθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών
Η πρωτοφανής σε μέγεθος κακοκαιρία «Daniel», η γεωμορφολογία των περιοχών, αλλά και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις φαίνεται ότι συνετέλεσαν στην απίστευτη καταστροφή που σημειώθηκε στον Θεσσαλικό Κάμπο. Την περασμένη Πέμπτη, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών κατατέθηκε η πρώτη μήνυση πλημμυροπαθών.
Ειδικότερα, ο δικηγόρος Γιώργος Μπαρτζώκης εκπροσωπώντας, όπως σημειώνει, 30 κατοίκους του χωριού Φαρκαδόνα Τρικάλων που βούλιαξε στις λάσπες, κατέθεσε μήνυση κατά παντός υπευθύνου που διέπραξε ως φυσικός ή ηθικός αυτουργός ποινικά αδικήματα τα οποία οδήγησαν στις τραγικές επιπτώσεις της πλημμύρας στην κεντρική Ελλάδα. Στη μηνυτήρια αναφορά στοχοποιεί τους δήμους σε Λάρισα και Καρδίτσα καθώς και την Περιφέρεια Θεσσαλίας για τις ενέργειές τους τις κρίσιμες ώρες και συγκεκριμένα για την απόφαση να σπάσουν αναχώματα, προκειμένου οι ποταμοί να αποσυμφορηθούν από τα νερά και να προστατευθούν οι μεγάλες πόλεις. «Έσπασαν τέσσερα αναχώματα σε Καρδίτσα και Λάρισα», τονίζεται στη μήνυση στην οποία υποστηρίζεται ότι αυτές οι ενέργειες είχαν ως αποτέλεσμα να πνιγούν τα χωριά του Θεσσαλικού Κάμπου.
Μάρτυρας-«κλειδί» στην υπόθεση αναμένεται να είναι ο χωματουργός από τον Παλαμά Καρδίτσας, o οποίος ανέλαβε να σπάσει τα αναχώματα. Όπως περιγράφεται στη μήνυση, ο χωματουργός δήλωσε ότι η Αντιπεριφέρεια Καρδίτσας, με εντολή του περιφερειάρχη Θεσσαλίας και του δημάρχου Παλαμά, πήρε την απόφαση να σπάσουν τα αναχώματα στον Καράμπαλη ποταμό, στον Ενιπέα, καθώς και το ανάχωμα Μαυρομάτη. Ο χειριστής του χωματουργικού μηχανήματος επικοινώνησε με τον δικηγόρο και κατήγγειλε μια σειρά παρανομιών, προσκομίζοντας φωτογραφίες και άλλο αποδεικτικό υλικό, όπως σημειώνεται στη μήνυση. «Ζητάμε ευθύνες από την τοπική αυτοδιοίκηση στη Θεσσαλία. Στη μήνυσή μας έχουμε συμπεριλάβει στοιχεία, φωτογραφία και έγγραφα που μας χορήγησε ο φυσικός αυτουργός του σπασίματος των αναχωμάτων. Ισχυρίζεται ότι εκτελούσε εντολές ανωτέρων. Του έδωσαν αυτή την εντολή, διότι ήθελαν να αποσυμφορήσουν τα νερά που πήγαιναν προς την Καρδίτσα. Ομως με αυτή την τομή, τα νερά κατευθύνθηκαν στα χωριά του Κάμπου τα οποία και πλημμύρισαν», δηλώνει στη Realnews ο δικηγόρος Γ. Μπαρτζώκης.
Η Γυρτώνη
Μια ανάλογη ενέργεια είχε ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν η Εθνική Οδός και χωριά γύρω από τη Λάρισα, σύμφωνα με τη μήνυση. «Εμφανίστηκε ο κοινοτάρχης Φαλάνης και δήλωσε ότι έσπασε το ανάχωμα της Γυρτώνης, μετά από μια άτυπη σύσκεψη με εμπλεκόμενους βουλευτές της Λάρισας και τοπικούς παράγοντες, χωρίς πρακτικά, για να μην πλημμυρίσει η Φαλάνη και για να φύγουν τα νερά προς Ευαγγελισμό και Συκούριο. Το αποτέλεσμα ήταν να πλημμυρίσει η Εθνική Οδός Λάρισας – Θεσσαλονίκης ακριβώς στο ύψος της Γυρτώνης και φυσικά και η ίδια η Φαλάνη. Μάλιστα, τα νερά μετά το σπάσιμο του αναχώματος ήταν τόσο δυνατά, που ενωθήκαν με την τεχνητή λίμνη Κάρλα και δημιούργησαν ένα ενιαίο υδάτινο μέτωπο, ασυνήθιστο για την ευρύτερη περιοχή», σημειώνεται χαρακτηριστικά στη μήνυση.
«Επειδή όλα τα ανωτέρω συνιστούν επαρκείς ενδείξεις για την τέλεση αδικημάτων, όπως ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο, επικίνδυνες σωματικές βλάβες, φθορά ξένης περιουσίας, επικίνδυνη παρέμβαση στην κυκλοφορία οχημάτων, παρακώλυση συγκοινωνιών και άλλες, μηνύουμε όποιον έχει ευθύνες με πράξεις ή παραλείψεις από τους ανωτέρω ή και τρίτους εμπλεκομένους, κατά τον βαθμό που θα ορίσει η έρευνά σας και των αρμόδιων εισαγγελιών και ζητούμε την άσκηση ποινικών διώξεων», κλείνει η μηνυτήρια αναφορά, στην οποία κατονομάζονται τρεις συγκεκριμένοι μάρτυρες, κάτοικοι Φαρκαδόνας, προκειμένου να συνεισφέρουν στοιχεία στην υπόθεση.
Τα αντλιοστάσια
Στο φως έρχονται και καταγγελίες ότι δεν λειτούργησαν τα αντλιοστάσια. Κάτοικοι της Καρδίτσας τονίζουν ότι δόθηκε εντολή να κοπεί το ρεύμα, με αποτέλεσμα τα αντλιοστάσια να τεθούν εκτός λειτουργίας. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, έτσι πλημμύρισε και η Ιτέα Καρδίτσας, καθώς το αντλιοστάσιο δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα να ξεχειλίσει ο ποταμός. «Ο φυσικός αυτουργός μάς δήλωσε ότι τα αντλιοστάσια δεν λειτουργούσαν και αυτό επιβάρυνε την όλη κατάσταση της πλημμύρας», τονίζει ο δικηγόρος Γ. Μπαρτζώκης, επισημαίνοντας όμως ότι οι καταγγελίες αυτές δεν έχουν πάρει ακόμα τον δρόμο της Δικαιοσύνης.
