Με υπερδιπλάσια ταχύτητα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη ακριβαίνουν στην Ελλάδα τα ενοίκια και οι τιμές κατοικιών, όπως προκύπτει από τη σύγκριση των στοιχείων της Eurostat με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, με βάση τη Εurostat, το τρίτο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 3,8%, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 3,2% σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2023.
Αντίστοιχα, με βάση τον Δείκτη Τιμών Οικιστικών Ακινήτων της ΤτΕ, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας διαμορφώθηκε στο 7,8%.
Με βάση τον δείκτη SPI του Spitogatos, το ίδιο διάστημα οι μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών αυξήθηκαν κατά 6,8% το τρίτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, ενώ οι μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης αυξήθηκαν κατά 7,6%.
Συνεχίζεται το ράλι
Ακόμα υψηλότερες ήταν οι αυξήσεις το τέταρτο τρίμηνο του 2024. Οι μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών σημείωσαν άνοδο 7,9% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο του 2023 και αύξηση 2,2% σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2024. Οι μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης παρουσίασαν αύξηση 5,8% σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2023, ενώ κινήθηκαν περίπου στα ίδια επίπεδα σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2024.
Οι αιτίες της αύξησης των τιμών ακινήτων
Σύμφωνα με την ανάλυση του Spitogatos, οι αυξήσεις των μέσων ζητούμενων τιμών πώλησης κατοικιών αποδίδονται στο συνεχιζόμενο ενδιαφέρον των αγοραστών και επενδυτών για ακίνητα στα αστικά κέντρα αλλά και σε τουριστικούς προορισμούς, καθώς και στην επικείμενη έναρξη του στεγαστικού προγράμματος «Σπίτι μου 2» που αναμένεται να ενισχύσει τη ζήτηση για κατοικίες που πληρούν τις προϋποθέσεις του.
Ελλιπείς πίνακες
Δυστυχώς, στον σχετικό πίνακα της Eurostat για τις τριμηνιαίες και ετήσιες μεταβολές στις τιμές κατοικιών, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα για την οποία δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Ευτυχώς δηλαδή που έχουμε τα αξιόπιστα στοιχεία της ΤτE αλλά και του δείκτη SPI, για να κάνουμε συγκρίσεις εγκαίρως.
Κατά τα άλλα, η Εurostat περιλαμβάνει και συγκρίσεις τιμών σε βάθος 15ετίας, σε σύγκριση με το 2010. Όπως είναι γνωστό, οι τιμές οικιστικών ακινήτων στην Ελλάδα είχαν φτάσει στο ζενίθ το 2008, εν μέσω της άνθησης του κατασκευαστικού τομέα. Στη συνέχεια έκαναν «κοιλιά», φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο τους το 2017. Έκτοτε έχουν πάρει την ανιούσα, με πανελλαδική αύξηση 71,6% σύμφωνα με την ΤτΕ, απέχοντας μόλις 1,3% από το υψηλό το 2008.
Στην Αθήνα πάλι, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 90% και είναι πλέον κατά 5,8% ακριβότερες από το ιστορικό υψηλό του 2008.
Παραπλανητική η σύγκριση με το 2010
Υπό αυτό το πρίσμα, η πληροφορία της Eurostat, ότι τα ενοίκια στην Ελλάδα (σε αποπληθωρισμένες τιμές) είναι οριακά χαμηλότερα από ό,τι το 2010, δεν αρκεί για να σχηματίσουμε την πλήρη εικόνα. Πόσο μάλλον όταν στο πίνακα δεν υπάρχουν καν στοιχεία για τις τιμές πώλησης κατοικιών.
Πάντως, για να έχουμε μια σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αρκεί να αναλογιστούμε ότι με έτος βάσης το 2008, το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα στην Ελλάδα είναι στο 81,6% το 2023, έναντι 111,1% στην Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο δεν έχουμε ανακάμψει από την κρίση, αλλά είμαστε σχεδόν 20% φτωχότεροι σε αγοραστική δύναμη, τη στιγμή που η υπόλοιπη ΕΕ τα εισόδήματα έχουν ανέβει.
Γι’αυτό και η Ελλάδα είναι η χώρα με το υψηλότερο κόστος στέγασης στην ΕΕ. Σύμφωνα με τη Εurostat, πληρώνουμε κατά μέσο όρο το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματός μας για έξοδα στέγασης, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19,7%. Για όσους νοικιάζουν σπίτι τα έξοδα στέγασης μπορεί να φτάνουν ως και το 70% του διαθέσιμου εισοδήματος
Τα στοιχεία της Eurostat για τις κατοικίες
Οι τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια στην ΕΕ ακολούθησαν παρόμοια συμπεριφορά μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2011, αλλά έκτοτε εξελίχθηκαν διαφορετικά. Ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν σταθερά, οι τιμές των κατοικιών ακολούθησαν ένα πιο ευμετάβλητο πρότυπο, συνδυάζοντας περιόδους πτώσης ακολουθούμενες από ταχείες αυξήσεις. Μεταξύ του 2010 και του τρίτου τριμήνου του 2024, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 54,1% και τα ενοίκια κατά 26%.
Όσον αφορά τα εθνικά δεδομένα, κατά τη σύγκριση του τρίτου τριμήνου του 2024 με το 2010, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν περισσότερο από τα ενοίκια σε 20 από τις χώρες της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Κατά την ίδια περίοδο, οι τιμές των κατοικιών υπερτριπλασιάστηκαν στην Ουγγαρία και την Εσθονία (και οι δύο +230%) και υπερδιπλασιάστηκαν στη Λιθουανία (+181%), τη Λετονία (+154%), την Τσεχία (+135%), την Αυστρία (+114%), την Πορτογαλία (+113%), τη Βουλγαρία (+110%) και το Λουξεμβούργο (+103%). Η Ιταλία ήταν η μόνη χώρα στην οποία οι τιμές των κατοικιών μειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου (-4%).
Αντίστοιχα, τα ενοίκια αυξήθηκαν σε 26 χώρες της ΕΕ, με τις υψηλότερες αυξήσεις να καταγράφονται στην Εσθονία (+216%), τη Λιθουανία (+183%), την Ιρλανδία (+109%) και την Ουγγαρία (+108%). Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα όπου οι τιμές των ενοικίων μειώθηκαν (-16%).
