Στην πρώτη δημόσια τοποθέτησή του μετά την παραίτηση του από τη θέση του υπουργού Μεταφορών, ύστερα από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη που στοίχισε τη ζωή σε 57 άτομα, προχώρησε αυτή την ώρα ο Κώστας Καραμανλής.
Από το βήμα της Βουλής και συγκεκριμένα της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας ο Κώστας Καραμανλής επεσήμανε ότι «παραιτήθηκα γιατί στον τομέα της πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία, γιατί σέβομαι τον ανθρώπινο πόνο. Ούτε είχα, ούτε έχω εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα κόντρα στην πολιτική πεπατημένη που θέλει να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Δεν το ακολούθησα. Παραιτήθηκα από τον τόπο της τραγωδίας. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης θα μείνει, όμως, κενό γράμμα χωρίς έρευνα για τις πραγματικές ευθύνες και την αντιμετώπιση των σφαλμάτων ώστε να μην ξαναγίνουν τέτοιες τραγωδίες. Είναι χρέος μας να φωτιστεί η αλήθεια και σε αυτό το ιερό χρέος θέλω να συμβάλω σήμερα εδώ και στον δημόσιο διάλογο».
Ο πρώην υπουργός υποστήριξε στην Επιτροπή ότι ο δημόσιος διάλογος έχει κατακλυστεί από ψέματα σε σχέση με το δυστύχημα αναφορικά με την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου και έδωσε τις δικές του απαντήσεις για τα ζητήματα που έχουν ανακύψει.
Ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε στην σύμβαση 717, στο σύστημα τηλεδιοίκησης, αλλά και για την επιλογή του σταθμάρχη να μη το χρησιμοποιήσει.
Για τη σύμβαση 717 του 2014: Είναι μία σύμβαση που εάν είχε ολοκληρωθεί η λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου θα ήταν ασφαλέστερη. Παραλάβαμε το έργο βαλτωμένο. Το προχωρήσαμε από το 18% στο 70%», σημείωσε τονίζοντας ότι δεν ισχύουν όσα υποστήριξε ο κ. Σπίρτζης για ολοκλήρωση του 60% του έργου μέχρι το 2019.
«Η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε λειτουργικά μόνο το 18% της σύμβασης. Από το 2017 έως το 2019 δεν έγινε καμία εργασία«», είπε κ πρόσθεσε: Κατ’ όνομα παραλάβαμε το 33% του έργου, λειτουργικό όμως ήταν το 18%. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, είπε, έως τα τέλη του 2016 που σταμάτησε το έργο παραδόθηκαν 17 από τους 52 σταθμούς, δηλαδή ποσοστό 32,69%.
Χαρακτήρισε πρόβλημα που δεν ολοκληρώνονται οι συμβάσεις είναι ο κατακερματισμός ή για να το πω πιο απλά το σπάσιμο των εργολαβιών και ειδικά στην 717 όπως είπε.
Μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια με το σύστημα τηλεδιοίκησης είναι και ο σταθμός της Λάρισας. Παραδόθηκε τον Νοέμβριο του 2022.
Προς επίρρωση των ισχυρισμών του ο κ. Καραμανλής επικαλέστηκε έγγραφο του ΟΣΕ που αναφέρει ότι οι σταθμάρχες οφείλουν να χαράσσουν την πορεία των τρένων στον πίνακα.
Όπως είπε υπάρχουν δημοσιεύματα που έχουν πάρει έκταση και αναφέρουν αναλήθειες και ανακρίβειες και προσπάθησε να απαντήσει.
Ένα από αυτά όπως είπε είναι ότι δεν υπήρχε σύστημα τηλεδιοίκησης στη Λάρισα. Ο Σταθμός της Λάρισας διαθέτει τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης. Είναι εγκατεστημένο από τον Νοέμβριο του 2022 και χρησιμοποιήθηκε έως και τις 22:12 τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου, δηλαδή έως μία ώρα και κάτι πριν την ώρα του δυστυχήματος. Αυτό φανερώθηκε από το «μαύρο κουτί» του συστήματος. Επαναχρησιμοποιήθηκε δοκιμαστικά τις πρώτες πρωινές ώρες της 1ης Μαρτίου, μετά το δυστύχημα, και λειτούργησε κανονικά, αποκλείοντας την περίπτωση τεχνικής βλάβης. Συνεπώς ο σταθμάρχης, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν προκύψει μέχρι τώρα και μπορούσε και έπρεπε να χαράξει τη διαδρομή ηλεκτρονικά, ώστε να μην γίνει λάθος.
Όπως ακριβώς έκαναν οι σταθμάρχες που κάθονταν στην ίδια θέση, στον ίδιο σταθμό, νωρίτερα την ίδια μέρα. Δυστυχώς δεν το έκανε.
Τη χάραξε χειροκίνητα και επιπλέον ξέχασε σε λάθος θέση ένα από τα κλειδιά, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.
Ακριβώς επειδή είχε τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης που λειτουργούσε, μπορούσε επί 12 λεπτά, να δει ότι το τραίνο βρισκόταν σε λάθος πορεία.
Όπως υποστήριξε ο κ. Καραμανλής εφόσον ο σταθμάρχης επέλεξε να μην χρησιμοποιήσει το σύστημα τηλεδιοίκησης αλλά να λειτουργήσει χειροκίνητα, και άρα έδωσε την εντολή στον μηχανοδηγό να αγνοήσει το κόκκινο, κανένα άλλο σύστημα ασφαλείας (ΕΤCS ή σηματοδότηση) δεν θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση, αν και θα υπήρχαν περισσότερες δυνατότητες να αποτραπεί το δυστύχημα, κάτι που ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα.
Το επόμενο που δεν ισχύει, είπε ο κ. Καραμανλής, είναι ότι υπήρξε ποτέ στην Καρόλου πύργος ελέγχου. Όπως τόνισε δεν υπήρξε ποτέ τέτοιο σύστημα αλλά περισσότερο λειτουργούσε ως κέντρο τηλεφωνικής εποπτείας.
Σε σχέση με το εάν υπήρχαν δύο σταθμάρχες μέχρι το 2019 και μετά μόνο ένας, ο πρώην υπουργός σημείωσε ότι υπάρχουν έγγραφα που δείχνουν ότι σε διάφορους σταθμούς υπήρχε μόνο ένας σταθμάρχης μέχρι το 2019, ενώ τώρα στην τραγωδία στα Τέμπη κανονικά ήταν τρεις σταθμάρχες αλλά οι δύο είχαν αποχωρήσει.
Για την ανυπαρξία δικλείδων ασφαλείας, ο κ. Καραμανλής σημείωσε ότι αυτές υπήρχαν αλλά δεν χρησιμοποιήθηκαν. Ως δικλείδες ασφαλείας ανέφερε την τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, τους δύο σταθμάρχες που έπρεπε να είναι στη θέση τους αλλά δεν ήταν, το πρωτόκολλο βάσει του οποίου πρέπει να γίνονται οι αναγγελίες, το γεγονός ότι ο σταθμάρχης είχε τη δυνατότητα να βλέπει το τρένο επί 12 λεπτά.
Τέλος υποστήριξε ότι επί ΝΔ και η χρηματοδότηση και οι προσλήψεις προσωπικού είχαν επανεκκινήσει.
