Αυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς οι κατασχέσεις ακινήτων, με τους οφειλέτες να τρέχουν να σώσουν την περιουσία τους με ένδικα μέσα από τη μία, και από την άλλη οι Τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια, τα γνωστά σε όλους funds να «κυνηγούν» την πραγματοποίηση πλειστηριασμών.
Οι κατασχετήριες εκθέσεις ακινήτων, με τις οποίες γνωστοποιούνται παράλληλα πλειστηριασμοί, διπλασιάστηκαν σε σχέση με την προ υγειονομικής κρίσης εποχή, ενώ οι οφειλέτες δεν προστατεύονται από κάποιο ευεργετικό πλαίσιο παρά μόνο από τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, που είναι κοινά αποδεκτό στον νομικό κόσμο ότι τρέχει με ρυθμούς χελώνας.
Οι αυξημένες κατασχέσεις ακινήτων αποδίδονται στη συσσώρευση εκκρεμών πλειστηριασμών το διάστημα της πανδημίας έως έναν βαθμό, και στις νέες οφειλές που γέννησε η πανδημία, οδηγώντας σε οικονομικό αδιέξοδο ένα αξιοσημείωτο αριθμό πολιτών, ιδιωτών και επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, από την αρχή του χρόνου και μέχρι τον Οκτώβριο κατατέθηκαν στο Ειρηνοδικείο Βόλου 263 εκθέσεις αναγκαστικής κατάσχεσης ακινήτων, ενώ το 2021 58, το 2020 109, το 2019 117 και το 2018 146.
Σε πλειστηριασμό βγαίνουν από αποθήκες και αγροτεμάχια μέχρι σπίτια, καταστήματα, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και δυστυχώς ακόμη και οι οφειλέτες που έχουν αιτηθεί ένταξης στο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, δεν προστατεύονται από τα αναγκαστικά προγράμματα εκτέλεσης.
Αυτή τη στιγμή ένας μεγάλος αριθμός Βολιωτών οφειλετών έχει προσφύγει στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, αλλά η ακίνητη περιουσία τους κινδυνεύει, καθώς οι αιτήσεις τους εκκρεμούν προς οριστικοποίηση, διαδικασία που τους έχει θέσει σε πολύμηνη αναμονή, με αποτέλεσμα να ζουν καθημερινά με τον εφιάλτη.
Οι κατασχετήριες εκθέσεις για πλειστηριασμό ακινήτων κοινοποιούνται στους οφειλέτες και στο Ειρηνοδικείο Βόλου, προσδιορίζουν τις οφειλές και τα ακίνητα που δεσμεύονται και γνωστοποιούν την ημέρα διενέργειας των πλειστηριασμών. Από την ημέρα της κατάσχεσης των ακινήτων και μέχρι την ημερομηνία εκποίησης ο νόμος ορίζει ότι θα πρέπει να έχει παρέλθει διάστημα επτά- οκτώ μηνών. Ετσι αυτή τη στιγμή οι πλειστηριασμοί προσδιορίζονται για συζήτηση τον Ιούνιο του 2023.
Οι οφειλέτες προσπαθούν να ανακόψουν τις διαδικασίες χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα, που τους δίνει ο νόμος με αιτήσεις για αναστολή εκτέλεσης των αποφάσεων. Μπορούν όμως μόνο να καθυστερήσουν τη διαδικασία και αυτό με τεκμηριωμένα επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι δεν είναι από δόλο κακοπληρωτές.
Επισημαίνεται ότι οι επιχειρηματίες οφειλέτες της οικονομικής κρίσης δεν είχαν επί της ουσίας κανένα επί σειρά ετών ευεργετικό πλαίσιο για να τους βοηθήσει, αφού ο Νόμος Κατσέλη προστάτευε μόνο τα νοικοκυριά. Περίμεναν λοιπόν τη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού για τη ρύθμιση των οφειλών τους, ο οποίος όμως, σύμφωνα με τις πρώτες αποφάσεις που εκδίδονται, αποδεικνύεται κατώτερος των προσδοκιών τους.
Οι δόσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού σχηματίζουν τόσο υψηλά ποσά, ώστε να θεωρείται αμφίβολο αν μπορούν να τηρηθούν, γεγονός που προβληματίζει. Πρόκειται όμως για το τελευταίο όπλο που έχουν στα χέρια τους οι οφειλέτες που πρέπει κατ’ ανάγκη να εκμεταλλευτούν προκειμένου να εξετάσουν πως θα κινηθούν το επόμενο διάστημα.
Αναμονή για την κρίση της Ολομέλειας του Αρειου Πάγου
Την ίδια ώρα ο νομικός κόσμος αναμένει με ενδιαφέρον την εξέλιξη που θα έχει η πορεία της απόφασης του Αρειου Πάγου για ακύρωση πλειστηριασμού από εταιρεία διαχείρισης οφειλών από δάνεια, δεδομένου ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κατασχετήριων εκθέσεων κοινοποιούνται από funds.
Ο Αρειος Πάγος με πρόσφατη απόφασή του απέρριψε την ασκηθείσα πρόσθετη παρέμβαση από εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις ως απαράδεκτη ελλείψει νομιμοποιήσεως (ΑΠ 822/2022).
Κατά την κρίση του ανωτάτου δικαστηρίου, η πρόσθετη παρέμβαση εταιρείας είναι απαράδεκτη ελλείψει νομιμοποιήσεως, διότι η μόνη νομιμοποιούμενη να ασκήσει πρόσθετη αυτοτελή παρέμβαση υπέρ της Τράπεζας είναι η αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού που κατέστη ειδική διάδοχος αυτής, ως δικαιούχος της ένδικης απαίτησης.
Πιο αναλυτικά, όπως διαπιστώθηκε από το δικαστήριο, η προσθέτως παρεμβαίνουσα εταιρεία είναι διαχειρίστρια απαιτήσεων της πρώτης αναιρεσίβλητης τραπεζικής εταιρείας από χορηγήσεις δανείων και πιστώσεων προς οφειλέτες, που οι οφειλές τους έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες και έχουν καταγγελθεί. Η τραπεζική εταιρεία, στο πλαίσιο τιτλοποίησης αξιώσεων, έχει μεταβιβάσει τις απαιτήσεις αυτές σε αλλοδαπή εταιρεία, η οποία, ακολούθως, ανέθεσε τη διαχείριση των ως άνω απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις σε παρεμβαίνουσα ανώνυμη εταιρεία.
Το δικαστήριο έκρινε ότι η παρεμβαίνουσα εταιρία διαχείρισης δεν δύναται να επιδιώξει την εκπλήρωση της ένδικης απαίτησης στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας που κατέστη δικαιούχος της απαίτησης με εκχώρηση, αφού ο Ν. 3156/2003 δεν απονέμει στην εταιρία διαχείρισης την ιδιότητα του κατ’ εξαίρεση νομιμοποιούμενου διαδίκου (μη δικαιούχου), όπως ρητά πράττει για τις εταιρίες διαχειρίσεως του Ν. 4354/2015 στο άρθρο 2 § 4 αυτού.
Επισημαίνεται ότι αντίστοιχες αποφάσεις έχουν ληφθεί και από άλλα δικαστήρια με το Μονομελές Πρωτοδικείο Βόλου να είναι ένα από τα πρώτα πανελλαδικά που έχουν ακυρώσει πλειστηριασμούς με ανάλογο σκεπτικό.
Οι διαταγές πληρωμής
Σε αντίθεση με τα προγράμματα πλειστηριασμών, οι διαταγές πληρωμής για οφειλές άνω των 20.000 ευρώ διατηρούνται σε ίδια επίπεδα χωρίς να παρουσιάζουν τάση ανόδου χωρίς να δείχνουν αναστάτωση στην αγορά, τουλάχιστον όχι ακόμη.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Πρωτοδικείου Βόλου, το 2022 εκδόθηκαν 219 διαταγές πληρωμής, το 2021 433, το 2020 220, το 2019 234, το 2018 325 και το 2017 205.
Τα τελευταία στοιχεία για τον εξωδικαστικό μηχανισμό
Μέχρι στιγμής, πάνω από 60.000 οφειλέτες έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα για τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Από αυτούς, 32.000 οφειλέτες έχουν προσκομίσει τα οικονομικά τους στοιχεία, από τα οποία και προκύπτουν συνολικές οφειλές ύψους 19 δισ. ευρώ. Ήδη, 9.000 οφειλέτες, με συνολικές οφειλές 5 δισ. ευρώ, έχουν υποβάλει οριστικά την αίτησή τους για ρύθμιση οφειλών. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 2 δισ. ευρώ τους τελευταίους 3 μήνες.
Το ποσοστό των ρυθμίσεων οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού έχει αυξηθεί σημαντικά. Μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί 1.498 ρυθμίσεις οφειλών, συνολικού ύψους 250 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών, περίπου το 70% πραγματοποιήθηκε κατά το τελευταίο τρίμηνο, με πολύ ευνοϊκούς όρους για τους οφειλέτες. Από αυτές 697 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους 157 εκατ. ευρώ, έχουν διενεργηθεί από τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης. Οι 801 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους 93 εκατ. ευρώ, έχουν διενεργηθεί από το Δημόσιο. Στις ανωτέρω ρυθμίσεις, έχει πραγματοποιηθεί διαγραφή οφειλής ποσοστού μέχρι και 50% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ η διάρκεια αυτών ανέρχεται μέχρι και τα 35 έτη.
Πριν από λίγες μέρες ο υπουργός οικονομικών ανέφερε πως αναμένεται, από τους χρηματοδοτικούς φορείς, να ολοκληρώσουν άμεσα 1.093 αιτήσεις ρύθμισης οφειλών, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Παρατηρείται σημαντική αύξηση στα ποσοστά έγκρισης των προτεινόμενων ρυθμίσεων οφειλών από την πλευρά των χρηματοδοτικών φορέων. Ενδεικτικά, ο μέσος όρος έγκρισης για τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο κυμαινόταν κάτω από το 20%, ενώ για τον μήνα Αύγουστο εκτινάχτηκε στο 78%, και τον μήνα Σεπτέμβριο ανήλθε στο 64%.
