Εάν πιστεύετε στα φαντάσματα, δεν είστε μόνοι. Σε όλους τους πολιτισμούς έχουν παρατηρηθεί τέτοιες ιδέες και πεποιθήσεις, ότι υπάρχουν πνεύματα που επιβιώνουν από το θάνατο για να ζήσουν σε έναν άλλο κόσμο.
Στην πραγματικότητα, τα φαντάσματα είναι από τα παραφυσικά φαινόμενα που πιστεύει ο περισσότερος κόσμος. Εκατομμύρια άνθρωποι ενδιαφέρονται για τα φαντάσματα και χιλιάδες διαβάζουν ιστορίες φαντασμάτων στο Reddit κάθε μέρα.
Είναι κάτι περισσότερο από απλή ψυχαγωγία. Μια δημοσκόπηση του Ipsos το 2019 διαπίστωσε ότι το 46% των Αμερικανών λένε ότι πιστεύουν πραγματικά στα φαντάσματα, όπως αναφέρει το Live Science.
Η ιδέα ότι οι νεκροί παραμένουν μαζί μας ως πνεύματα υπάρχει από την αρχαιότητα και εμφανίζεται σε αμέτρητες ιστορίες, από τη Βίβλο έως το «Μακμπέθ».
Η πίστη στα φαντάσματα είναι μέρος ενός ευρύτερου ιστού σχετικών παραφυσικών πεποιθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της εμπειρίας κοντά στο θάνατο, της ζωής μετά το θάνατο και της πνευματικής επικοινωνίας.
Οι άνθρωποι προσπαθούσαν (ή έτσι ισχυρίστηκαν) να επικοινωνούν με πνεύματα για αιώνες. Στη Βικτωριανή Αγγλία, για παράδειγμα, ήταν μοντέρνο για τις κυρίες της ανώτερης κοινωνικής τάξης να διοργανώνουν σεάνς στα σαλόνια τους με φίλους.
Μάλιστα, δημιουργήθηκαν και κλαμπ αφιερωμένα στην αναζήτηση φαντασμάτων που δημιουργήθηκαν σε διάσημα πανεπιστήμια, συμπεριλαμβανομένων των Cambridge και της Οξφόρδης, και το 1882 ιδρύθηκε η πιο εξέχουσα οργάνωση, η Εταιρεία Ψυχικής Έρευνας.
Μια γυναίκα με την ονομασία Eleanor Sidgwick ήταν ερευνήτρια (και αργότερα πρόεδρος) αυτής της ομάδας. Στην Αμερική στα τέλη του 1800, πολλά μέντιουμ ισχυρίστηκαν ότι μιλούσαν στους νεκρούς – αλλά αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν απατεώνες από δύσπιστους ερευνητές όπως ο Χάρι Χουντίνι.
Δεν είναι λίγες και οι σειρές Ghosthunting που έχουν βγει με επίδοξους κυνηγούς φαντασμάτων που ισχυρίζονται ότι βρίσκουν πνεύματα σε στοιχειωμένα κτήρια. Μάλιστα, χρησιμοποιούν και ειδικά γκάτζετ για να αποδείξουν ότι όντως κάτι υπάρχει.
Επιστήμη και Λογική
Μία δυσκολία στην επιστημονική αξιολόγηση των φαντασμάτων είναι ότι μια εκπληκτικά μεγάλη ποικιλία φαινομένων αποδίδεται στα φαντάσματα, από μια πόρτα που κλείνει μόνη της, σε κλειδιά που χάνονται, ένα κρύο σημείο σε ένα διάδρομο, ή ένα όραμα ενός νεκρού συγγενή.
Όταν οι κοινωνιολόγοι Dennis και Michele Waskul πήραν συνέντευξη από τους εμπειρογνώμονες φαντασμάτων για το βιβλίο τους 2016 «Ghostly Encounters: The Hauntings of Everyday Life» διαπίστωσαν ότι «πολλοί συμμετέχοντες δεν ήταν σίγουροι ότι είχαν συναντήσει ένα φάντασμα και παρέμειναν αβέβαιοι ότι τέτοια φαινόμενα ήταν ακόμη και εφικτό, απλώς και μόνο επειδή δεν είδαν κάτι που να προσεγγίζει τη συμβατική εικόνα ενός ‘φαντάσματος’. Αντ ‘αυτού, πολλοί από τους ερωτηθέντες ήταν απλώς πεπεισμένοι ότι είχαν βιώσει κάτι παράξενο – κάτι ανεξήγητο, εξαιρετικό, μυστηριώδες ή απόκοσμο.»
Έτσι, πολλοί που ισχυρίζονται ότι είχαν μια παραφυσική εμπειρία δεν είδαν απαραίτητα κάτι αλλά στην πραγματικότητα είχαν εντελώς διαφορετικές εμπειρίες των οποίων ο μόνος κοινός παράγοντας είναι δεν μπορούσαν να εξηγηθούν εύκολα.
Η προσωπική εμπειρία είναι ένα πράγμα, αλλά τα επιστημονικά στοιχεία είναι ένα άλλο θέμα. Μέρος της δυσκολίας στη διερεύνηση των φαντασμάτων είναι ότι δεν υπάρχει ένας καθολικά συμφωνημένος ορισμός του τι είναι ένα φάντασμα.
Μερικοί πιστεύουν ότι είναι πνεύματα των νεκρών που για οποιονδήποτε λόγο έχασαν το δρόμο τους προς την άλλη πλευρά. Άλλοι ισχυρίζονται ότι τα φαντάσματα είναι τηλεπαθητικές οντότητες που προβάλλονται στον κόσμο από το μυαλό μας.
Επίσης, κάποιοι άλλοι δημιουργούν τις δικές τους ειδικές κατηγορίες για διαφορετικούς τύπους φαντασμάτων, όπως poltergeists, στοιχειωμένα κτήρια, ευφυή πνεύματα και ανθρωπόμορφες σκιές.
Υπάρχουν πολλές αντιφάσεις στις ιδέες για τα φαντάσματα. Για παράδειγμα, είναι υλικά φαντάσματα ή όχι; Είτε μπορούν να κινηθούν μέσα από συμπαγή αντικείμενα χωρίς να τα ενοχλούν, είτε μπορούν να κλείσουν τις πόρτες και να ρίξουν αντικείμενα στο δωμάτιο. Σύμφωνα με τη λογική και τους νόμους της φυσικής, είναι ή το ένα ή το άλλο. Εάν τα φαντάσματα είναι ανθρώπινες ψυχές, γιατί εμφανίζονται ντυμένοι και με άψυχα αντικείμενα όπως καπέλα, καλάμια και φορέματα – για να μην αναφέρουμε τις πολλές αναφορές για τρένα-φάντασμα, αυτοκίνητα και καροτσάκια;
Εάν τα φαντάσματα είναι τα πνεύματα εκείνων των οποίων οι θάνατοι δεν εξιχνιάστηκαν, γιατί υπάρχουν άλυτες δολοφονίες, εφόσον τα φαντάσματα λέγεται ότι επικοινωνούν με μέντιουμ και θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τους δολοφόνους τους στην αστυνομία;
Οι κυνηγοί φαντασμάτων χρησιμοποιούν πολλές δημιουργικές (και αμφίβολες) μεθόδους για τον εντοπισμό των πνευμάτων. Σχεδόν όλοι οι κυνηγοί φαντασμάτων ισχυρίζονται ότι έχουν επιστημονικά δεδομένα και οι περισσότεροι δείχνουν να ξέρουν τι λένε επειδή χρησιμοποιούν επιστημονικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας όπως μετρητές Geiger, ανιχνευτές ηλεκτρομαγνητικού πεδίου (EMF), ανιχνευτές ιόντων, κάμερες υπερύθρων και ευαίσθητα μικρόφωνα.
Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους εξοπλισμούς δεν έχει αποδειχθεί ότι ανιχνεύει πραγματικά φαντάσματα. Για αιώνες, οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι φλόγες γίνονταν μπλε παρουσία φαντασμάτων. Σήμερα, λίγοι άνθρωποι δέχονται αυτό την αντίληψη, αλλά είναι πιθανό ότι πολλά από τα σημάδια που λαμβάνονται ως αποδεικτικά στοιχεία από τους σημερινούς κυνηγούς φαντασμάτων θα θεωρηθούν εξίσου λανθασμένα και αρχαία μετά από αιώνες.
Γιατί πολλοί πιστεύουν στα φαντάσματα
Οι περισσότεροι άνθρωποι που πιστεύουν στα φαντάσματα το κάνουν λόγω προσωπικής εμπειρίας. Μεγάλωσαν σε ένα σπίτι όπου η ύπαρξη (φιλικών) πνευμάτων θεωρήθηκε δεδομένη, για παράδειγμα, ή είχαν κάποια άσχημη εμπειρία με φαντάσματα.
Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν η θεωρία για την ύπαρξη φαντασμάτων μπορεί να εξηγηθεί με την επιστήμη και τη σύγχρονη φυσική.
Υποστηρίζεται ευρέως ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πρότεινε μια επιστημονική βάση για την ύπαρξη των φαντασμάτων, με βάση τον Πρώτο Νόμο της Θερμοδυναμικής. Εάν η ενέργεια δεν μπορεί να δημιουργηθεί ή να καταστραφεί αλλά μόνο να αλλάξει μορφή, τι συμβαίνει στην ενέργεια του σώματός μας όταν πεθάνουμε;
Θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να εκδηλωθεί ως φάντασμα;
Φαίνεται σαν μια λογική υπόθεση – μέχρι να ανακαλύψετε τη βασική φυσική. Η απάντηση είναι πολύ απλή και καθόλου μυστηριώδης.
Αφού πεθάνει ένα άτομο, η ενέργεια στο σώμα του πηγαίνει εκεί που πηγαίνει και η ενέργεια όλων των οργανισμών μετά το θάνατο, δηλαδή στο περιβάλλον. Η ενέργεια απελευθερώνεται με τη μορφή θερμότητας και το σώμα μεταφέρεται στα ζώα που μας τρώνε (δηλ. Άγρια ζώα εάν μείνουμε άκαυστα, ή σκουλήκια και βακτήρια), και τα φυτά που μας απορροφούν. Δεν υπάρχει σωματική «ενέργεια» που επιβιώνει από το θάνατο για να εντοπιστεί με δημοφιλείς συσκευές κυνηγιού φαντασμάτων.
Εάν τα φαντάσματα είναι αληθινά, και είναι ένα είδος άγνωστης ενέργειας ή οντότητας, τότε η ύπαρξή τους (όπως όλες οι άλλες επιστημονικές ανακαλύψεις) θα ανακαλυφθούν και θα επαληθευτούν από επιστήμονες μέσω ελεγχόμενων πειραμάτων – όχι από τους κυνηγούς φαντασμάτων που περιπλανιούνται σε εγκαταλελειμμένα σπίτια στο σκοτάδι με κάμερες και φακούς.
Επίσης, τα στοιχεία που έχουμε σήμερα για τα φαντάσματα δεν είναι καλύτερα από αυτά που υπήρχαν πριν από έναν αιώνα. Υπάρχουν δύο πιθανοί λόγοι για την αποτυχία των κυνηγών φαντασμάτων να βρουν καλά στοιχεία.
Ο πρώτος είναι ότι δεν υπάρχουν φαντάσματα και ότι οι αναφορές για φαντάσματα μπορούν να εξηγηθούν από την ψυχολογία, τις παρανοήσεις, τα λάθη και τις φάρσες. Ο δεύτερος είναι ότι υπάρχουν φαντάσματα, αλλά ότι οι κυνηγοί φαντασμάτων δεν διαθέτουν τα επιστημονικά εργαλεία ή τη γνώση για να ανακαλύψουν οποιαδήποτε ουσιαστικά στοιχεία.
Όπως και να έχει, όλοι αγαπούν μια καλή ιστορία φαντασμάτων.
Πηγή: Live Science
