Για το χρόνιο και σύνθετο ζήτημα του κτηματολογίου της Αλοννήσου, η Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων και βουλευτής Ν. Μαγνησίας κ. Ζέττα Μ. Μακρή πραγματοποίησε συνάντηση, παρουσία του Δημάρχου Αλοννήσου κ. Πέτρου Βαφίνη, με τον Γενικό Διευθυντή του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» (όπως προέκυψε μετά την κατάργηση της εταιρείας Κτηματολόγιο Α.Ε.) κ. Στέφανο Κοτσώλη, την Πέμπτη 14 Απριλίου 2022. Στην συνάντηση συμμετείχαν η Διευθύντρια Κτηματολογίου κ. Μ. Κασάπη, η Υποδιευθύντρια Διαχείρισης Χωρικών Δεδομένων κ. Ε. Παπαδοπούλου και η Προϊσταμένη του Τμήματος Νομικής Υποστήριξης του Κτηματολογίου κ. Ε. Κουκούτση.
Ο Δήμος Αλοννήσου αποτέλεσε μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα, στην οποία ξεκίνησε η πιλοτική κτηματογράφηση την δεκαετία του 90. Όμως, κατά την εφαρμογή της, προέκυψαν εκτεταμένες αστοχίες στις εγγραφές και ειδικότερα στην απεικόνιση των ακινήτων στα κτηματολογικά διαγράμματα. Στο αποτέλεσμα αυτό συνετέλεσε, σημαντικά, το γεγονός ότι η πλειοψηφία των κατοίκων στερούνταν τίτλους ιδιοκτησίας. Τα δικαιώματα αποκτήθηκαν λόγω χρησικτησίας και οι μεταβιβάσεις των ακινήτων γινόταν «δια λόγου».
Το έτος 2009-2010, ο Δήμος Αλοννήσου, σε συνεργασία με την πρώην εταιρεία Κτηματολόγιο Α.Ε., συνέβαλε, σημαντικά, στην διοικητική διόρθωση μέρους των αστοχιών, οργανώνοντας και εκτελώντας μία πρωτότυπη διαδικασία. Εφάρμοσε, πρώτος σε όλη την Ελλάδα, την λύση της «ομαδικής διόρθωσης», που αφορούσε σε εκτεταμένες διορθώσεις στα γεωμετρικά στοιχεία ακινήτων, οργανωμένων σε ενότητες σε καθεστώς Λειτουργούντος Κτηματολογίου. Σημαντικό ήταν ότι δεν σταμάτησαν οι συναλλαγές και δεν επιβαρύνθηκαν οικονομικά οι δικαιούχοι. Για τον λόγο αυτό έγιναν εργασίες πεδίου, έρευνα στο αρχείο κτηματογράφησης καθώς και καταγραφή και συσχέτιση των στοιχείων από Νομικούς και Τοπογράφους Μηχανικούς σε ειδική φόρμα, και, τέλος, επεξεργασία των στοιχείων και τήρηση συγκεντρωτικού πίνακα. Το αποτέλεσμα, μετά από εισήγηση της εταιρείας Κτηματολόγιο ΑΕ, επικυρώθηκε με απόφαση του τότε Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος και οι διορθώσεις ενσωματώθηκαν στην ψηφιακή βάση του Εθνικού Κτηματολογίου και στα τηρούμενα κτηματολογικά διαγράμματα. Η όλη διαδικασία είχε ως κύρια συστατικά την αποδεδειγμένη ενεργή συμμετοχή του πολίτη, την υπόδειξη των ορίων των ιδιοκτησιών στο πεδίο από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες ή τρίτους με σχετική εξουσιοδότηση, την συναποδοχή των κοινών ορίων των όμορων ιδιοκτησιών από τους ιδιοκτήτες τους, την έρευνα στο αρχείο κτηματογράφησης σχετικά με τις δηλώσεις, ενστάσεις, προσφυγές, έγγραφα κυριότητας και λοιπά άλλα στοιχεία που προσκομίστηκαν κατά την περίοδο κτηματογράφησης για τα υπό διόρθωση ακίνητα και την διαφάνεια.
Ακολούθως, το έτος 2012-2013, επιχειρήθηκε συμπληρωματική καταγραφή όλων των αστοχιών που είχαν απομείνει, προκειμένου να καταστεί δυνατή η περαιτέρω διοικητική διόρθωση. Όμως, υπήρχε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα, αυτό της μη ολοκλήρωσης των κυρώσεων των Δασικών χαρτών, που θα έπρεπε να είχε προηγηθεί του Κτηματολογίου, γεγονός που δεν επέτρεψε την αξιολόγηση των αιτημάτων διόρθωσης.
Σήμερα, μετά την διευθέτηση των ζητημάτων των δασικών χαρτών, με την διαδικασία αυτή έχει επιλυθεί το ζήτημα της χρήσης των εκτάσεων, δεν έχει, όμως, κατοχυρωθεί, το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Και αυτό, γιατί, στην παρούσα φάση, επειδή διέπει την περιοχή το καθεστώς Λειτουργούντος Κτηματολογίου, και επειδή δεν συλλέγονται δηλώσεις, η κατά δήλωση χρησικτησία δεν γίνεται αποδεκτή, και, συνεπώς διορθώνονται μόνο σφάλματα.
Για τον λόγο αυτό, στην συνάντηση, οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, με έμφαση, τόνισαν ότι, στις περιπτώσεις εκείνες, που δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας, μεταγεγραμμένοι στο οικείο Υποθηκοφυλακείο (προς αδιαμφισβήτητη απόδειξη με δημόσιο έγγραφο του νόμιμου δικαιούχου κυριότητας), θα πρέπει η διόρθωση της πρώτης εγγραφής να ζητηθεί, με μέριμνα του ενδιαφερόμενου ιδιοκτήτη (όταν δεν διαθέτει μεταγεγραμμένο τίτλο), με άσκηση αγωγής, ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου και να συναινέσει περαιτέρω ο Δήμος, εφόσον αναγράφεται στο κτηματολόγιο ως κύριος στην πλειοψηφία των ακινήτων. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα για συμβιβαστική επίλυση και παροχή συναίνεσης για τη διόρθωση υπέρ του ιδιοκτήτη, ώστε με το σχετικό πρακτικό που θα συνταχθεί και θα εγγραφεί στο Κτηματολογικό Γραφείο, το ακίνητο να περιέλθει στην κυριότητά του. Μάλιστα, προκειμένου να απλουστευθεί η διαδικασία και οι ιδιοκτήτες να μην επιβαρυνθούν οικονομικά προτείνεται όχι μόνο να ασκηθεί μία συνολική αγωγή αλλά και να αξιοποιηθεί η διαδικασία και ο θεσμός του Κτηματολογικού Διαμεσολαβητή που, ήδη, προβλέπεται για την επίλυση των κτηματολογικών διαφορών μετά την άσκηση της αγωγής, εφόσον τα μέρη συμφωνούν. Για όσους ιδιοκτήτες έχουν μεταγεγραμμένους τίτλους, μπορεί να αξιοποιηθεί η διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος, ώστε με αίτηση στο τοπικά αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο και με συναίνεση του Δήμου, να διενεργηθεί η κατάλληλη διόρθωση. Και στις δύο περιπτώσεις, οι παραπάνω νομικές διορθώσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που λήγει την 31-12-2022.
Ακόμη, συμφωνήθηκε ότι, παράλληλα, θα ξεκινήσει, για ακόμη μία φορά, μία εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ του Δήμου και του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, προκειμένου να πραγματοποιηθούν ομαδικές γεωμετρικές διορθώσεις για την αποκατάσταση της απεικόνισης των εμπλεκόμενων ακινήτων στα κτηματολογικά διαγράμματα, έχοντας υπόψη την αντίστοιχη επιτυχημένη προηγούμενη εμπειρία για την ίδια διαδικασία του έτους 2009-2010. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Κτηματολογίου συμφώνησαν με τον Δήμαρχο Αλοννήσου να υποστηρίξουν τον Δήμο, ο οποίος θα συμβάλει, με ίδια μέσα και ανάθεση σε επιστημονικούς συνεργάτες επιλογής του (τεχνικό και νομικό σύμβουλο), στις απαραίτητες τεχνικές εργασίες που σκοπό θα έχουν την αποκατάσταση των γεωμετρικών αστοχιών της απεικόνισης, ακινήτων, στις κτηματολογικές εγγραφές. Ο Δήμαρχος πρότεινε η διαδικασία αυτή να ξεκινήσει από δύο κτηματολογικές ενότητες, που φέρουν κωδικούς 350143605 και 350140910, προκειμένου να αξιολογηθεί, από κοινού, τόσο η ανταπόκριση των ιδιοκτητών των ακινήτων όσο και η επιτυχής ολοκλήρωση του όλου εγχειρήματος, κάτι που βρίσκει σύμφωνη την εταιρεία. Ο Φορέας Ελληνικό Κτηματολόγιο θα διαθέσει τα απαραίτητα στοιχεία, τόσο των κτηματολογικών εγγραφών όσο και των αναφορών, που συλλέχθηκαν κατά το έτος 2013, προκειμένου να κληθούν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων των δυο κτηματολογικών ενοτήτων που επελέγησαν και να ξεκινήσουν οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες διόρθωσης. Τα στοιχεία θα χορηγηθούν υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα προορίζονται για τις απαραίτητες προπαρασκευαστικές τεχνικές εργασίες που σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία του ν. 2664/98 (άρθρο 19 παρ.2) και αποτελούν προϋπόθεση για την υποβολή και εξέταση αιτημάτων εξωδικαστικής διόρθωσης γεωμετρικών στοιχείων ακινήτων στο κατά τόπον αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο.
Σε επικοινωνία της κ. Μακρή με τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Γ. Αμυρά συμφωνήθηκε η προτεραιοποίηση της εξέτασης των δηλώσεων από την αρμόδια επιτροπή εξέτασης ενστάσεων του Δασαρχείου προκειμένου να μην παρέλθει η προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου 2022.
Η κ. Μακρή, αφού ευχαρίστησε, θερμά, τον Γενικό Διευθυντή του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, κ. Στέφανο Κοτσώλη και τις συνεργάτες του για την διαθεσιμότητά τους ,αλλά και για την ουσιαστική και τεχνική υποστήριξη του Δήμου Αλοννήσου στο εγχείρημα αυτό, δήλωσε ότι είναι «εξαιρετικά σημαντική και εύστοχη η πρωτοβουλία που αναλαμβάνει ο Δήμαρχος Αλοννήσου κ. Πέτρος Βαφίνης για την τελική διευθέτηση του ζητήματος της κτηματογράφησης στο νησί. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει, εμπράκτως και εγκαίρως, να στηριχθεί από όλους τους εμπλεκόμενους αλλά και από το σύνολο των μελών του ΔΣ Αλοννήσου προκειμένου να τηρηθούν οι χρονικές προθεσμίες και να επιλυθούν και διευθετηθούν, επιτέλους, τα χρονίζοντα αυτά ζητήματα».
