Σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για την μεταναστευτική πολιτική εξαπολύουν οι δήμαρχοι των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου που έχουν σχεδόν αποκλειστικά επιβαρυνθεί με τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές.
Οι Δήμαρχοι κατηγορούν την κυβέρνηση για αθέτηση των υποσχέσεων και εμπαιγμό των τοπικών κοινωνιών. Επισήμαναν μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση έσπευσε να εκμεταλλευτεί το αίσθημα αλληλεγγύης που έδειξαν οι νησιώτες προς τους πρόσφυγες αλλά στην συνέχεια τους εγκατέλειψε μετατρέποντας τα νησιά σε τεράστια hot spot για κατοίκους και μετανάστες. «Μας θυσίασαν για να έχουν κάποιοι την ησυχία τους», «Εσείς όλοι λέγατε ότι σε μικρό διάστημα θα αδειάσουν τα νησιά από πρόσφυγες και μετανάστες. Αλλά ήρθε ο γεωγραφικός περιορισμός», «η κυβέρνηση μετέφερε το μεταναστευτικό στις τοπικές κοινωνίες» είναι ορισμένες από τις καταγγελίες των εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών των πέντε νησιών στην Βουλή κατά την συνεδρίαση της επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης του κοινοβουλίου που γίνεται παρουσία του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα.
Παράλληλα οι δήμαρχοι εμφανίστηκαν με κοινό αίτημα για μεταφορά των μεταναστών στην ηπειρωτική χώρα και για την επαναπροώθηση των παράνομων στην Τουρκία όπως προβλέπει και η σχετική συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας.
«Το πρόβλημα είναι εκρηκτικό. Φανταστείτε έναν αθλητή άρσης βαρών που κρατά τα βάρη και οι κριτές του ζητούν να τα σηκώσει πιο ψηλά. Κάποια στιγμή το βάρος θα τον λυγίσει και καταπλακώσει. Αυτό βιώνουν οι κοινωνίες μας. Το μαρτύριο της σταγόνας. Το ποτήρι ξεχείλισε. Οι καταστάσεις είναι μη διαχωρίσιμες και επικίνδυνες» επισήμανε εισαγωγικά ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός και πρόσθεσε «Κατηγορούμαστε ότι δεν αφήνουμε τους πρόσφυγες να πάνε σε ξενοδοχεία ενώ γνωρίζετε κ. υπουργέ τις προσπάθειες μας. Δεχόμαστε υποσχέσεις, συμβουλές, συζητήσεις ερμηνείες αλλά στην πράξη δεν γίνεται τίποτα. Δυστυχώς είμαστε μόνοι και εξακολουθούμε να είμαστε μόνοι σε όλο το πρόβλημα που διαχειριζόμαστε αλλά και απέναντι στις κοινωνίες που έχασαν την ψυχραιμία τους».
«Όταν σηκώσαμε το βάρος και άλλαξε η εικόνα της χώρας πηγαίνοντας στην Ελλάδα της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς και της ικανότητας διαχείρισης κρίσης σας έλεγα ότι όλα κρέμονται σε μια κλωστή. Ότι από την μια στιγμή στην άλλη μπορεί να κατηγορηθούμε ως ρατσιστές εμείς που πέφταμε στην θάλασσα για να σώσουμε τους ανθρώπους. Αυτή η στιγμή έφτασε και κατηγορούμαστε» επισήμανε σε άλλο σημείο ο κ. Γαληνός και συμπλήρωσε «Εσείς όλοι λέγατε ότι σε μικρό διάστημα θα αδειάσουν τα νησιά από πρόσφυγες και μετανάστες. Αλλά ήρθε ο γεωγραφικός περιορισμός. Σας προειδοποίησα ότι θα φθάσουμε σε μη διαχειρίσιμες καταστάσεις. Δεν έγιναν όσα έπρεπε να γίνουν την περίοδο που θα μπορούσαν να λυθούν τα προβλήματα δηλαδή όταν υπογράφηκε η συμφωνία και οι ροές είχαν σχεδόν μηδενιστεί. Είμαστε σε ιδιότυπο εκβιασμό. Μας φορτώνετε το πρόβλημα με αυτή την συμφωνία που μπορεί αν βελτιωθεί».
Ο Δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς είπε πως «για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα νησιά ευθύνεται η ασκούμενη πολιτική. Είναι πολύ κακές οι συνθήκες στο κέντρο υποδοχής. Το κέντρο έγινε σε χώρο που ο Δήμος παραχώρησε εγκαίρως στο Υπουργείο. Όμως οι συνθήκες είναι πολύ άσχημες και επι 1,5 χρόνο πηγαίνουν όλο και χειρότερα. Σήμερα φιλοξενούνται 2.000 άνθρωποι σε ένα κέντρο που έχει δυνατότητα φιλοξενίας 800 ατόμων» και πρόσθεσε «Το τελευταίο καιρό παρατηρείται ξανά να μπαινοβγαίνουν οι άνθρωποι αυτοί σε χωράφια και θερμοκήπια για να φάνε. Εχουν μπει και σε σπίτια . Η μη αποτελεσματική πολιτική ευθύνεται για την κατάσταση και για την εξαγωγή του προβλήματος στις τοπικές κοινωνίες». Ο ίδιος είπε ότι η κυβέρνηση «δεν θέλει να στήσει φράχτες και χρησιμοποιεί ως φράχτη το νερό γι αυτό και εγκλωβίζει αυτούς τους ανθρώπους στα νησιά. Με αυτό αντιμετώπιζε μια τεράστια πολιτική διάσταση. Όμως με αυτή την πρακτική εγκλωβίζουμε και τις τοπικές κοινωνίες. Η συμπεριφορά που αναπτύσσεται στους πρόσφυγες και μετανάστες λόγω του περιορισμού τους δημιουργεί αντιδράσεις που είναι μεγάλες. Δυστυχώς δεν βλέπουμε διέξοδο. Η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας εφαρμόζεται μισή. Γιατί δεν εφαρμόζετε και το υπόλοιπο κομμάτι που είναι οι επιστροφές προς την Τουρκία; Θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσει η επαναπροώθηση στην Τουρκία για να επανέλθει η κανονικότητα στις τοπικές κοινωνίες».
Ο κ. Μιχάλης Αγγελόπουλος, Δήμαρχος Σάμου επισήμανε ότι το νησί έχει δεχθεί «αβάσταχτο βάρος. Η υπαρξιακή δήλωση ότι είμαστε έλληνες και υπερτερεί η ανθρωπιστική διάσταση κινδυνεύει να χαθεί και να επιβεβαιώσει ξενοφοβικές χώρες». Ο κ. Αγγελόπουλος πρότεινε δε μια σειρά παρεμβάσεων που όπως είπε «απαιτούν υψηλή πολιτική βούληση και διαπραγμάτευση. Αναθεώρηση Συνθήκης Δουβλίνου, τροποποίηση κανονισμού για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης ώστε να μπορούν να παρέμβουν οι Δήμοι και όχι μόνο ΜΚΟ κ.α.».
Ο Δήμαρχος Κω, Γιώργος Κυρίτσης υπογράμμισε «σηκώσαμε και σηκώνουμε όλο το βάρος. Είμαι κάθετα αντίθετος στο μοντέλο διαχείρισης μεταναστευτικού που είχε σαφή στόχευση να εγκλωβίσει όλους τους ανθρώπους στα νησιά» και πρόσθεσε «οι κ.κ. Τίμερμανς και Αβραμόπουλος τον Αυγουστο του 2015 όταν επισκέφθηκαν την Κω είπαν παρουσιάζοντας το αρχικό σχέδιο πως στα νησιά θα γίνουν μόνο κέντα υποδοχής και τα hot spots θα μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τι άλλαξε; Γιατί πήγαμε σε ακραίο παραλογισμό με αποτέλεσμα κάποιοι άνθρωποι να θέσουν σε κίνδυνο την τουριστική ανάπτυξη των νησιών; Ακούσαμε ότι δεν επιτρέπεται η μεταφορά παράνομων μεταναστών στην ηπειρωτική χώρα. Είναι αναληθές. Παρακαλέσαμε να φέρουν το συγκεκριμένο εδάφιο της συμφωνία. Η αλήθεια είναι ότι τα νησιά πληρώνουν το τίμημα για να έχουν κάποιοι άλλοι την ησυχία τους. Μας θυσίασαν». «Όσοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα λύνεται κάτω από το χαλί των νησιών κάνουν λάθος. Αν η εθνική ασφάλεια αμφισβητηθεί σε οποιαδήποτε γωνία κανείς δεν θα αισθάνεται ασφαλής» επισήμανε ο κ. Κυρίτσης για να εξηγήσει «Είχαμε μηδενικές ροές αλλά φιλοξενούμε 2.000 άτομα. Γιατί; Γιατί δεν γίνονται επαναπροωθήσεις και γιατί μεταφέρονται μετανάστες από άλλα νησιά στην Κω».
Τέλος, ο κ. Μιχάλης Κόλλιας Δήμαρχος Λέρου τόνισε πως «δυστυχώς στο νησί μας παρά τις υποσχέσεις που είχαμε πάρει ότι οι άνθρωποι αυτοί θα μένουν εως 72 ώρες έχουν εγκλωβιστεί χιλιάδες μετανάστες».
