Οι Ελληνες στα νησιά πάνε μόνο ως γκαρσόνια…

Ολιγοήμερες διακοπές του τριημέρου ή πενθημέρου, με χαμηλό κόστος μετακίνησης και δυνατότητα αποπληρωμής με άτοκες δόσεις!

Κάπως έτσι διαμορφώνεται το σκηνικό για τον Ελληνα … τουρίστα (και) φέτος, με τον εσωτερικό τουρισμό να διανύει ακόμη μία δύσκολη χρονιά, αφού έχει μειωθεί στο 1/3 σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο και δεν λέει να σηκώσει κεφάλι και τα εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών να συρρικνώνονται, αφού και μέσα στο καλοκαίρι έχουν υψηλές φορολογικές υποχρεώσεις, καθιστώντας πλέον πολυτέλεια τις διακοπές. Εξ ου και το γεγονός ότι ολοένα περισσότεροι ξενοδόχοι, κυρίως στις περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, που απευθύνονται περισσότερο στο ελληνικό κοινό, εντάσσουν στις δυνατότητες πληρωμής τους τις άτοκες δόσεις, μια τάση η οποία φαίνεται να ενισχύεται εσχάτως, όπως έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και η ζήτηση από το ελληνικό κοινό για διακοπές με πακέτα all inclusive ώστε να υπάρχει καλύτερος έλεγχος του κόστους.

Τα επίσημα στοιχεία αποδεικνύουν του λόγου το αληθές: μόλις προ ημερών η Eurostat, στην τελευταία της ανάλυση για τις διακοπές των Ευρωπαίων πολιτών, ανέδειξε τους Ελληνες με το τρίτο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά τους Ρουμάνους και τους Πορτογάλους, μεταξύ των Ευρωπαίων που δεν έκαναν ούτε ένα ταξίδι για τουρισμό, με το 75%, το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε., να δηλώνει ότι οι λόγοι είναι οικονομικοί. Αντίστοιχα, και στην ανάλυση για τη «Συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία» του SETE Intelligence, του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, η οποία συγκρίνει τα νούμερα του εσωτερικού τουρισμού σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο, τα νούμερα είναι απογοητευτικά. Αρκεί να αναφερθεί ότι το 2008 οι συνολικές δαπάνες των Ελλήνων για τουρισμό στην Ελλάδα ήταν στα 3,87 δισ. ευρώ, ενώ το 2017 το ίδιο νούμερο υπολογίζεται ότι έπεσε στο 1,32 δισ. ευρώ, με τον τουρισμό να στηρίζεται, όπως είναι εύλογο, από τις διεθνείς αφίξεις που βαίνουν σταθερά αυξανόμενες τα τελευταία χρόνια, σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και αναμένεται να ξεπεράσουν φέτος, κατά τις εκτιμήσεις του υπουργείου Τουρισμού, τα 32 εκατομμύρια, από τα 30 και κάτι την περασμένη χρονιά.

Το προφίλ του Ελληνα τουρίστα

Ακριβώς η υψηλή ζήτηση από το εξωτερικό, οι προκρατήσεις των Ευρωπαίων ήδη από τον Μάρτιο, ώστε να επιτύχουν καλύτερες τιμές, ο περιορισμένος αριθμός των κλινών, αλλά και το υψηλό κόστος μετακίνησης έχουν απομακρύνει την ελληνική πελατεία από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς των νησιών του Αιγαίου, όπως οι Κυκλάδες, ενώ ακόμη και αν υπάρχουν κλίνες, το κόστος είναι σχεδόν απαγορευτικό για την ελληνική οικογένεια, που είθισται να κλείνει τις διακοπές της την τελευταία στιγμή και πλέον έχει περιοριστεί στην υψηλή περίοδο του Αυγούστου. «Οι Ελληνες κυνηγούν, πλέον όπου μπορούν, τα πακέτα, πάνε διακοπές από τριήμερο μέχρι πενθήμερο, το πρώτο κριτήριο επιλογής τους είναι η τιμή και θέλουν να πληρώσουν σε άτοκες δόσεις», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ξενοδόχοι και κάνουν αναπόφευκτη, στο σημείο αυτό, τη σύγκριση με τα… περασμένα μεγαλεία και την υπερβολή των διακοποδανείων, όταν ο Ελληνας τουρίστας έπαιρνε αφειδώς δάνεια για να κάνει πολυτελείς διακοπές. Τώρα, ο μέσος Ελληνας τουρίστας έχει αποκλείσει από τις επιλογές του τις κατηγορίες των 4 ή 5 αστέρων και μια τετραμελής οικογένεια δεν μπορεί να υποστηρίξει το κόστος των 130-150 ευρώ με ημιδιατροφή ανά διανυκτέρευση για ένα ξενοδοχείο 3 αστέρων μέσα στον Αύγουστο, με αποτέλεσμα η πλειονότητα να προτιμά να μην πηγαίνει καθόλου διακοπές ή να περιορίζεται στις αποδράσεις του Σαββατοκύριακου.

Πενθήμερο και αν…

Οι ξενοδόχοι επισημαίνουν επιπλέον ότι τα τελευταία χρόνια της κρίσης η περίοδος στην οποία συγκεντρώνεται η ζήτηση από Ελληνες τουρίστες έχει συρρικνωθεί στο ήμισυ και ακόμη λιγότερο, από το τέλος Ιουλίου έως και το πρώτο 20ήμερο του Αυγούστου, ενώ παλιότερα το αντίστοιχο διάστημα ήταν μεγαλύτερο – από 40 έως 50 ημέρες συνολικά στο δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου. Αντίστοιχα, έχει συρρικνωθεί και ο μέσος όρος διαμονής, που πλέον είναι έως 5 μέρες, όταν στο πρόσφατο παρελθόν ξεπερνούσε τη μία εβδομάδα για τον Ελληνα τουρίστα και διαρκούσε από 8-10 ημέρες.

Η μεγάλη χαμένη είναι η «δεύτερη» τουριστική Ελλάδα, αυτή των μικρών καταλυμάτων και των λιγότερο δημοφιλών προορισμών -εκτός των Κυκλάδων, της Κρήτης, της Ρόδου, του Ιονίου κ.τ.λ.- που στηριζόταν στους Ελληνες και δεν επωφελείται τόσο από τα ρεκόρ των διεθνών αφίξεων. Μάλιστα οι συγκεκριμένοι προορισμοί, οι οποίοι έχουν το πλεονέκτημα της φθηνής μετακίνησης λόγω της οδικής πρόσβασης, φαίνεται να πλήττονται τώρα και «λόγω του κόστους των διοδίων και της βενζίνης στο 1,70 ευρώ, μια επιπλέον παράμετρο την οποία θέτει εσχάτως ολοένα περισσότερο η ελληνική πελατεία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, δεδομένου ότι το κόστος των ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εισιτηρίων ήταν ανέκαθεν μετρήσιμος παράγοντας, ανεβάζοντας ούτως ή άλλως τον προϋπολογισμό των διακοπών.

«Καίνε» οι μετακινήσεις

Mε το δεδομένο ότι ο Ελληνας τουρίστας προτάσσει πλέον το κόστος μετακίνησης, στις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων αυτών που θα πάνε διακοπές τον Αύγουστο είναι η ηπειρωτική χώρα, οι προορισμοί της Πελοποννήσου και της Χαλκιδικής και από νησιωτικούς προορισμούς κυρίως οι Σποράδες και το Ιόνιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι προορισμοί όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, που μαζί με την Αθήνα βρίσκονται για το καλοκαίρι του 2018 στο top 3 των προτιμήσεων των ξένων τουριστών, απουσιάζουν από τη δεκάδα των δημοφιλέστερων προορισμών για τους Ελληνες, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία της δημοφιλούς μηχανής αναζήτησης www.trivago.gr, ενώ ψηλά βρίσκονται και τα Χανιά. «Δημοφιλείς προορισμοί με μεγάλη προσφορά, όπως είναι η Κρήτη ή η Ρόδος, προσφέρουν ελκυστικά πακέτα και για τον Ελληνα τουρίστα που θέλει να ελέγξει το κόστος των διακοπών του, έστω και αν ο προϋπολογισμός ανεβαίνει λόγω της μετακίνησης», σχολιάζουν οι τουριστικοί φορείς.

Μια ακόμη τάση την οποία καταγράφουν οι τουριστικοί πράκτορες, με βάση τη ζήτηση από την ελληνική πελατεία που διαθέτει ένα μπάτζετ διακοπών για το καλοκαίρι και προτιμά να «πακετάρει» τις διακοπές της, είναι οι εκδρομές σε πιο εναλλακτικούς προορισμούς του εξωτερικού, όπου τα καταλύματα έχουν τιμές χαμηλής περιόδου μέσα στον Αύγουστο. Ενδεικτικά, ένα επταήμερο Πανόραμα Ελβετίας, με διαμονή σε επιλεγμένα ξενοδοχεία 4 αστέρων με πρωινό, ξεκινά από 895 ευρώ κατ’ άτομο πλέον των φόρων αεροδρομίων και των επίναυλων καυσίμων. Για ένα «Καλοκαίρι στις Κάτω Χώρες οδικώς», διάρκειας 12 ημερών με διαμονή σε ξενοδοχεία 3 και 4 αστέρων με ημιδιατροφή, η τιμή κατ’ άτομο είναι στα 945 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη εκδρομή με επίσκεψη σε Βρυξέλλες, Βατερλό, Χάγη, Αμστερνταμ κ.ά., διάρκειας 7 ημερών, αεροπορικώς με διαμονή σε 4άστερο και πρωινό, ξεκινά από τα 715 ευρώ κατ’ άτομο στις 2 Αυγούστου και ανεβαίνει έως τα 795 ευρώ.

Στην Ελλάδα, για την υψηλή σεζόν του Αυγούστου μια ενδεικτική τιμή για ένα 4άστερο στη Χαλκιδική με ημιδιατροφή και ίδιο μέσο μεταφοράς ξεκινά από τα 480 ευρώ κατ’ άτομο τις πέντε διανυκτερεύσεις, ενώ για μία πενθήμερη εκδρομή στα Ζαγοροχώρια με γκρουπ, διαμονή σε 4άστερο και ημιδιατροφή η τιμή κατ’ άτομο ξεκινά από τα 285 ευρώ (πλέον φυσικά του φόρου διαμονής ανά αστέρι και ανά διανυκτέρευση). Μια 5άστερη διαμονή με παροχές all inclusive 6 ημέρων στη Θράκη, στην παραλία της Αλεξανδρούπολης, ξεκινά από τα 450 ευρώ, ενώ στην Πελοπόννησο μια πενθήμερη εκδρομή οδικώς με γκρουπ σε Μονεμβασιά, Κύθηρα και Νεάπολη και διαμονή με πρωινό σε ξενοδοχείο 3 αστέρων ξεκινά από τα 265 ευρώ το άτομο.

Τι δείχνουν οι έρευνες

Την οικονομική στενότητα του Ελληνα να κάνει διακοπές επιβεβαιώνουν και οι επίσημες έρευνες. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, ένα 64,4% των Ελλήνων δηλώνει ότι δεν έκανε κανένα ταξίδι (δεν περιλαμβάνονται σε αυτά τυχόν ταξίδια που γίνονται για επαγγελματικούς λόγους) το 2016 και από αυτούς 3 στους 4 δηλώνουν ότι οι λόγοι ήταν οικονομικοί, ενώ για λόγους υγείας απείχε ένα 17,6%. Οι Ρουμάνοι απείχαν σε ποσοστό 76%, με πολύ χαμηλότερο ποσοστό ωστόσο να επικαλείται οικονομικούς λόγους (55,3%), ενώ το 74,4% των Πορτογάλων επίσης δεν έκανε ταξίδια, με το 66,4% εξ αυτών να δηλώνει ως βασική αιτία επίσης το οικονομικό. Οι Ελληνες (μη τουρίστες) είναι οι πρώτοι πανευρωπαϊκά που επικαλούνται οικονομικούς λόγους (75%) και ακολουθούν οι Πορτογάλοι (66%) και οι Κροάτες (62%). Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. ως προς τους κατοίκους ηλικίας 15 ετών και πάνω που δεν έκαναν κανένα ταξίδι (πλην των επαγγελματικών) το 2016 είναι 38%. Ως προς τους λόγους που επικαλούνται οι Ευρωπαίοι που το επιλέγουν αυτό, σε ποσοστό 48% δηλώνουν ως πρώτη αιτία το οικονομικό, ένα 20% επικαλείται λόγους υγείας και επίσης ένα 20% ότι απλώς δεν ήθελε να ταξιδέψει. Οι υπόλοιποι λόγοι σχετίζονται με επαγγελματικές, οικογενειακές δεσμεύσεις ή με άλλες που έχουν να κάνουν με σπουδές.

Από την έρευνα του SETE Intelligence, που αναλύει την έρευνα διακοπών της ΕΛΣΤΑΤ για το 2016, σε συνδυασμό με τα στοιχεία της αεροπορικής κίνησης εσωτερικού του 2017, προκύπτει ότι οι συνολικές δαπάνες για τουρισμό στην Ελλάδα το 2017 ήταν πέριξ του 1,3 δισ. ευρώ, από 3,87 δισ. ευρώ το 2008. Το 2017 καταγράφεται μικρή αύξηση στην εσωτερική αεροπορική κίνηση κατά 2,8%, εξ ου και, συνυπολογίζοντας τη συγκεκριμένη παράμετρο, ο ΣΕΤΕ κάνει λόγο για μικρή ισόποση αύξηση του εγχώριου τουρισμού σε σχέση με το 2016. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2016, η εγχώρια τουριστική δαπάνη για ταξίδια άνω της μιας διανυκτέρευσης ήταν 1,287 δισ. ευρώ όταν για το 2015 ήταν 1,264 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 η αντίστοιχη δαπάνη ήταν 3,868 δισ. ευρώ – δηλαδή κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης ο εγχώριος τουρισμός μειώθηκε κατά περίπου 66,7%.